Trị bọ hà gây hại cây trồng đúng phương pháp

Bọ hà là một trong những loại côn trùng gây hại nghiêm trọng cho khoai lang, khiến củ bị sùng, hay còn gọi là bị hà. Khi bị hà tấn công, khoai lang không chỉ có vị đắng mà còn có mùi khó chịu do sản sinh ra các độc tố để tự bảo vệ. Để giúp bà con nông dân hiểu rõ hơn về cách phòng trừ và tiêu diệt triệt để loài côn trùng này, Airnano xin gửi đến quý bà con bài viết chi tiết dưới đây.

Đặc điểm hình dáng của bọ hà

Bọ hà, còn được biết đến với danh pháp khoa học là Cylas formicarius, là loài côn trùng thuộc Họ vòi voi Curculionidae trong Bộ cánh cứng. Còn được gọi là sâu hà hay sùng hại khoai lang, có những đặc điểm hình dáng đặc trưng giúp bà con dễ nhận diện.

Thân của bọ hà có hình bầu dục, kích thước nhỏ, chỉ dài khoảng 2-3 mm. Bọ có màu nâu đỏ hoặc đen, đôi khi phủ một lớp lông mịn.

Chân bọ hà ngắn và mạnh mẽ, cho phép chúng di chuyển nhanh và bám chắc vào bề mặt củ khoai lang.

Cánh của bọ hà không phát triển hoàn toàn, thường ngắn hơn thân, khiến chúng ít khi bay mà chủ yếu di chuyển bằng cách bò.

Phần đầu của bọ hà nhỏ, có râu ngắn, giúp chúng dễ dàng cảm nhận và tìm kiếm thức ăn.

Vòng đời và tập tính sinh hoạt của bọ hà

Vòng đời

1. Trứng: Bọ hà cái đẻ trứng trên bề mặt hoặc ngay dưới lớp vỏ của thân và củ khoai lang. Trứng của chúng có màu trắng, hình bầu dục và rất nhỏ, khó quan sát bằng mắt thường. Giai đoạn trứng kéo dài từ 5 đến 10 ngày tùy thuộc vào điều kiện môi trường.
2. Ấu trùng: Khi trứng nở, ấu trùng bắt đầu ăn phần bên trong của củ, tạo ra các đường hầm nhỏ. Ấu trùng có màu trắng ngà, không chân và đầu cứng. Giai đoạn này kéo dài khoảng 2 đến 3 tuần, trong đó ấu trùng liên tục ăn và gây hại cho củ khoai lang.
3. Nhộng: Sau khi hoàn thành giai đoạn ấu trùng, bọ hà chuyển sang giai đoạn nhộng. Nhộng thường được tìm thấy trong các đường hầm bên trong củ hoặc trong đất gần cây. Giai đoạn nhộng kéo dài từ 7 đến 14 ngày, trong đó bọ hà phát triển thành con trưởng thành.
4. Con trưởng thành: Bọ hà trưởng thành có kích thước nhỏ, màu nâu đỏ hoặc đen, với cánh ngắn hơn thân. Chúng có thể sống từ 1 đến 2 tháng, trong suốt thời gian này chúng tìm kiếm đối tác, giao phối và đẻ trứng, tiếp tục chu kỳ sinh sản.

Tập tính sinh hoạt

Bọ hà, từ giai đoạn trưởng thành đến ấu trùng, đều tìm kiếm thức ăn chủ yếu trên cây khoai lang và khoai tây. Chúng tấn công vào phần thịt củ, gây ra các tổn thương bên trong và làm giảm chất lượng sản phẩm nông nghiệp.

Hoạt động của bọ hà đặc biệt mạnh mẽ trong điều kiện khô hạn hoặc trong giai đoạn chuyển tiếp giữa mùa mưa và mùa khô. Độ ẩm cao của mùa mưa không phù hợp cho sự phát triển của chúng, khiến chúng ít hoạt động hơn trong khoảng thời gian này.

Mặc dù bọ hà có cánh, khả năng bay của chúng rất hạn chế. Chúng chủ yếu di chuyển bằng cách bò, điều này giúp chúng dễ dàng tìm thấy thức ăn và đẻ trứng ngay gần nguồn thức ăn.

Bọ hà gây hại cây trồng như thế nào?

Bọ hà tấn công cây trồng từ nhiều giai đoạn khác nhau, gây hại từ rễ đến củ, khiến cây trồng bị suy yếu và giảm năng suất.

• Đẻ trứng và ấu trùng: Bọ hà cái thường đẻ trứng trên bề mặt hoặc bên trong thân và rễ cây. Khi trứng nở, ấu trùng sẽ bắt đầu ăn vào bên trong củ khoai lang, tạo ra các đường hầm nhỏ.
• Gây sùng củ: Ấu trùng của bọ hà ăn phần mô bên trong củ khoai lang, làm cho củ bị sùng. Những củ khoai bị tấn công sẽ có vị đắng và mùi khó chịu do cây phản ứng lại bằng cách sản sinh ra các chất độc tự nhiên.
• Làm suy yếu cây: Sự tấn công của bọ hà không chỉ làm hỏng củ khoai mà còn làm suy yếu toàn bộ cây. Các lỗ hổng do ấu trùng tạo ra khiến cây dễ bị nhiễm các loại nấm và vi khuẩn, làm cây trở nên dễ bệnh và khó phát triển.
• Gây thiệt hại mùa màng: Ở những vùng khô hạn hoặc trong giai đoạn chuyển tiếp giữa mùa mưa và mùa khô, bọ hà phát triển mạnh mẽ hơn. Điều này làm tăng nguy cơ gây hại lớn cho các vụ mùa, làm giảm sản lượng và chất lượng khoai lang thu hoạch được.

Các biện pháp canh tác phòng trừ bọ hà gây hại

Để bảo vệ cây khoai lang khỏi sự tấn công của bọ hà, bà con có thể thực hiện một số biện pháp canh tác hiệu quả trước và sau mỗi mùa vụ:

• Sau khi thu hoạch, bà con cần thu gom toàn bộ dây khoai lang, đặc biệt là những dây và củ bị bọ hà gây hại. Tiến hành tiêu hủy các vật liệu này để tiêu diệt bọ hà và ngăn chặn sự lây lan trong các mùa vụ tiếp theo.
• Trong suốt mùa vụ, vun cao và kín gốc cây khoai lang để ngăn củ khoai lang không bị lộ lên mặt đất. Tưới ẩm đất thường xuyên để bọ hà cái không thể bò xuống dưới củ khoai lang để đẻ trứng.
• Trồng luân canh với các loại cây rau khác giúp cải tạo đất và giảm thiểu môi trường sống của bọ hà.
• Khi cần thiết, bà con có thể sử dụng thuốc hóa học để diệt trừ bọ hà hại khoai lang. Lưu ý tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng thuốc để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
• Ngâm ruộng vài ngày sau thu hoạch để tiêu diệt các ấu trùng và nhộng bọ hà còn sót lại trong đất, giúp giảm bớt nguy cơ tái nhiễm.
• Bà con nên loại bỏ các củ khoai lang bị bọ hà tấn công ngay lập tức để tránh sự lây lan sang các củ khác.
• Không sử dụng dây giống khoai lang bị nhiễm bọ hà từ mùa vụ trước. Đảm bảo chọn giống sạch bệnh để trồng cho mùa vụ mới.

Kết luận

Ngoài các biện pháp canh tác, bà con có thể sử dụng sản phẩm sinh học để diệt trừ và phòng ngừa bọ hà cùng các loại sâu bệnh khác. Airnano hy vọng bài viết đã giúp bà con tìm ra giải pháp hiệu quả. Chúc bà con một mùa vụ bội thu!

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ trụ sở chính: 50 Nguyễn Hữu Thọ, Phường Xuân Phú, Thành phố Huế
• Chi nhánh Kiên Giang: A15 - 22A Đường Số 5, Tp. Rạch Giá, Kiên Giang
• Chi nhánh Đồng Nai: ĐT 765, Ấp Bể Bạc, Xã Xuân Đông, Cẩm Mỹ, Đồng Nai
• Chi nhánh Sóc Trăng: 258 QL1A, Ấp Đại, Mỹ Xuyên, Sóc Trăng
• Hotline: 0989.75.6688 - 091.555.8888
• Website: https://airnano.vn/
• Facebook: https://www.facebook.com/AirnanoMayBayNongNghiepVietNam
• Email: contact@airnano.vn