Biện pháp diệt trừ bọ xít hôi gây hại cho cây trồng dứt điểm

Bọ xít hôi – nỗi ám ảnh của nhà nông mỗi mùa lúa chín. Vậy chúng là loài côn trùng như thế nào? Gây hại ra sao và làm thế nào để kiểm soát chúng hiệu quả? Hãy cùng Airnano tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Đặc điểm của loài bọ xít hôi

Đặc điểm hình thái

Bọ xít hôi, còn được gọi là bọ xít dài (Leptocorisa), thuộc họ Alydidae, là một loài côn trùng gây hại đáng kể cho các cây lương thực, đặc biệt là lúa.

Con trưởng thành của loài này có màu xanh pha vàng nâu. Con cái thường có thân dài hơn con đực, với đốt bụng thứ 7-8 chẻ đôi thành hai phiến và có một đường xẻ dọc ở giữa. Con đực có đốt bụng cuối tròn tù.

Đặc trưng nổi bật của bọ xít dài là phần đầu dài, với hai phiến cạnh đầu nhô ra trước như ngón tay. Mắt kép của chúng có hình bán cầu và màu nâu đậm.

Râu đầu của bọ xít có bốn đốt, trong đó đốt râu thứ nhất dài hơn đốt râu thứ hai theo tỉ lệ 3:2. Đốt râu thứ hai dài hơn tổng chiều dài của đầu và mảnh lưng ngực trước. Mảnh lưng ngực trước hẹp hơn ở phía trước và rộng hơn ở phía sau.

Phần da cánh phía mép trước có màu lục, trong khi các phần còn lại có màu nâu hạt chè, và phần màng của cánh có màu nâu đậm. Cuối ngọn và gốc đốt chày chân sau có màu đen.

Đặc điểm sinh sản và vòng đời của bọ xít hôi

Bọ xít cái đẻ trứng thành ổ, mỗi ổ từ 10 đến 15 quả, xếp thành 1-2 hàng dọc trên cả hai mặt lá lúa, thường tập trung ở mặt trên và mép lá ngoài. Trứng có hình bầu dục với vết lõm ở giữa, lúc mới đẻ có màu trắng đục, sau chuyển dần sang nâu.

Bọ xít non nở vào buổi sáng, có hình dáng và màu vàng lục tương tự như con trưởng thành. Vòng đời của bọ xít kéo dài khoảng 31,5 đến 37 ngày, trong đó:

• Giai đoạn trứng: 6-7 ngày.
• Giai đoạn sâu non: 17-22 ngày.
• Giai đoạn trưởng thành: 7-8 ngày.

Bọ xít non mới nở sống tập trung quanh ổ trứng trong thời gian ngắn, chỉ sau 2-3 giờ đã phân tán lên bông lúa để hút nhựa cây. Sau 2-5 ngày, chúng trải qua lần lột xác đầu tiên. Bọ xít trưởng thành thường giao phối vào ban ngày, đặc biệt là lúc sáng sớm và chiều mát, trưa thường nghỉ ngơi.

Mỗi con cái trung bình đẻ từ 250-300 trứng, khả năng sinh sản trên lúa mạnh hơn trên cỏ. Khi bị đe dọa, bọ xít trưởng thành thường giả chết rơi xuống và nhanh chóng lẩn trốn.

Tập quán sinh sống và cách gây hại của bọ xít hôi

Bọ xít hôi, loài côn trùng gây hại đáng sợ cho cây lúa, thường hoạt động mạnh nhất vào lúc xế chiều và sáng sớm. Khi ánh nắng ban ngày gay gắt, chúng tìm nơi trú ẩn trong lùm cỏ rậm rạp hoặc dưới tán cây rộng lớn.

Vòng đời của bọ xít hôi trải qua nhiều giai đoạn, từ trứng nhỏ bé đến ấu trùng và cuối cùng là trưởng thành. Trước khi lúa trổ bông, bọ xít hôi thường sống trên cỏ dại và chỉ di chuyển vào ruộng lúa khi những bông lúa bắt đầu trổ.

Sức tàn phá của bọ xít hôi thể hiện rõ nhất trong giai đoạn lúa trổ đến ngậm sữa, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết nóng ẩm và mưa nhiều. Chúng dùng vòi nhọn sắc bén của mình để chích hút chất sữa từ hạt lúa non, khiến hạt lúa bị lép hoặc lửng. Những gié lúa bị tấn công sẽ bạc màu, thẳng đứng, hạt lúa nhăn nhúm, có màu lốm đốm và tỏa ra mùi hôi khó chịu.

Hậu quả bọ xít hôi để lại cho cây trồng là gì?

Bọ xít hôi gây hại cho cây trồng bằng cách chích hút nhựa cây ở các bộ phận non như lá, bông lúa, hạt lúa non. Hậu quả cụ thể gồm:

• Giai đoạn lúa non: Cây lúa bị lùn, đẻ nhánh kém, lá héo vàng và cuốn lại, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây.
• Giai đoạn lúa trỗ: Bông lúa bị lép, hạt lúa bị lép lửng hoặc teo tóp, làm giảm năng suất và chất lượng gạo.
• Giai đoạn lúa chín: Hạt lúa bị biến màu, gạo có mùi hôi, không thể sử dụng làm thực phẩm.

Ngoài ra, bọ xít hôi còn là môi giới truyền bệnh virus gây hại cho cây lúa.

Biện pháp phòng trừ bọ xít hôi hiệu quả

Để phòng trừ bọ xít hôi hiệu quả, bà con nông dân có thể áp dụng kết hợp nhiều biện pháp khác nhau:

• Vệ sinh đồng ruộng: Thường xuyên làm sạch cỏ dại, tàn dư thực vật trên đồng ruộng và bờ ruộng để loại bỏ nơi trú ẩn và sinh sản của bọ xít hôi.
• Luân canh cây trồng: Không nên trồng lúa liên tục nhiều vụ, nên luân canh với các loại cây trồng khác để cắt đứt nguồn thức ăn của bọ xít hôi.
• Gieo cấy đúng thời vụ: Nên gieo cấy đồng loạt và đúng thời vụ để lúa trỗ tập trung, tránh thu hút bọ xít hôi từ những ruộng lúa khác.
• Bón phân cân đối: Bón phân cân đối, hợp lý, không bón quá nhiều đạm để tránh lúa sinh trưởng quá tốt, tạo điều kiện cho bọ xít hôi phát triển.

• Bắt bọ xít bằng tay: Vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát, khi bọ xít hôi ít hoạt động, có thể dùng vợt hoặc tay để bắt bọ xít trưởng thành và ổ trứng.
• Dùng bẫy đèn: Vào ban đêm, có thể sử dụng bẫy đèn để thu hút và tiêu diệt bọ xít hôi trưởng thành.

• Sử dụng thuốc trừ sâu: Chỉ sử dụng thuốc trừ sâu khi mật độ bọ xít hôi cao và gây hại nặng. Nên sử dụng các loại thuốc có nguồn gốc sinh học, ít độc hại với môi trường và con người.

Kết luận

Dù bọ xít hôi là mối đe dọa cho cây trồng, nhưng chúng không phải là không thể kiểm soát. Airnano mong rằng những thông tin chia sẻ trên sẽ hỗ trợ bà con trong việc kiểm soát hiệu quả loài côn trùng này, đảm bảo mùa vụ bội thu.

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ trụ sở chính: 50 Nguyễn Hữu Thọ, Phường Xuân Phú, Thành phố Huế
• Chi nhánh Kiên Giang: A15 - 22A Đường Số 5, Tp. Rạch Giá, Kiên Giang
• Chi nhánh Đồng Nai: ĐT 765, Ấp Bể Bạc, Xã Xuân Đông, Cẩm Mỹ, Đồng Nai
• Chi nhánh Sóc Trăng: 258 QL1A, Ấp Đại, Mỹ Xuyên, Sóc Trăng
• Hotline: 0989.75.6688 - 091.555.8888
• Website: https://airnano.vn/
• Facebook: https://www.facebook.com/AirnanoMayBayNongNghiepVietNam
• Email: contact@airnano.vn