Nhắc đến cây chuối, ai cũng sẽ hình dung ngay đến hình ảnh quen thuộc của nó trong những khu vườn quê Việt Nam. Cây chuối gắn liền với tuổi thơ của nhiều người, là biểu tượng cho sự bình dị, mộc mạc của làng quê. Để biết thêm về đặc điểm và nguồn gốc của cây chuối, hãy cùng Airnano đọc tiếp bài viết dưới đây.
Giới thiệu chung về cây chuối
Cây chuối (Musa spp.) là một loại cây ăn quả phổ biến thuộc họ Chuối (Musaceae). Nguồn gốc của cây chuối được cho là từ Đông Nam Á và Úc. Cây chuối có thể phát triển ở nhiều điều kiện khí hậu khác nhau, nhưng thích hợp nhất là khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới.
Cây chuối đã được con người thuần hóa từ rất sớm, có thể ngay từ hơn 7.000 năm trước. Những cư dân bản địa ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới đã nhanh chóng nhận ra khả năng sinh trưởng mạnh mẽ và dễ dàng chăm sóc của cây chuối, cũng như giá trị dinh dưỡng của quả chuối làm thực phẩm.
Từ Đông Nam Á, nơi được cho là nguyên quán của cây chuối, loại cây này đã lan rộng ra các vùng khác trên thế giới như Ấn Độ, châu Phi và các khu vực nhiệt đới khác thông qua các con đường giao thương và di cư của con người.
Hiện nay, chuối là loại trái cây phổ biến nhất trên toàn cầu, được trồng rộng rãi tại hơn 120 quốc gia trên thế giới. Mỗi năm, sản lượng chuối trên toàn cầu đạt khoảng 100 triệu tấn. Việt Nam cũng nổi tiếng là một trong những quốc gia sản xuất và xuất khẩu chuối lớn trên thế giới, đóng góp đáng kể vào nguồn cung ứng chuối toàn cầu.
Đặc điểm hình thái của cây chuối
Cây chuối có những đặc điểm hình thái sau:
Rễ
Cây chuối thuộc loại rễ chùm, bao gồm hai loại:
- Rễ ngang: Mọc xung quanh củ chuối, phân bố chủ yếu ở lớp đất mặt. Bề ngang rễ ngang dao động từ 2 – 3 cm, phát triển khỏe mạnh và phân bố rộng. Rễ ngang đóng vai trò quan trọng trong việc hút nước và dinh dưỡng nuôi cây.
- Rễ thẳng: Mọc ở phía dưới củ chuối, có chức năng chính là giúp cây đứng vững.
Thân thật (củ chuối)
Cây chuối là loài cây thân thảo lớn nhất, với củ chuối hình tròn dẹp, có thể rộng đến 30cm khi phát triển đầy đủ. Bao quanh củ chuối là những vết sẹo từ bẹ lá.
- Củ chuối sống lâu năm, là cơ quan dự trữ chất dinh dưỡng chính và là nơi phát triển của rễ, lá, mầm và cuống hoa.
- Củ chuối to mập đóng vai trò quan trọng giúp cây sinh trưởng tốt, cho năng suất và chất lượng cao.
- Xung quanh củ chuối có nhiều mầm ngủ, phát triển thành cây con sau này.
Thân giả
- Thân chuối là thân giả, có thể cao tới 6 – 7 m, mọc lên từ thân ngầm (củ chuối).
- Thân giả có hình trụ, được hình thành bởi nhiều bẹ lá lồng vào nhau.
Lá chuối
Lá chuối hình thành từ đỉnh sinh trưởng ở thân ngầm. Khi mới nhô khỏi bẹ lá, lá có hình trụ như điếu xì gà, cuộn chặt, màu trắng và rất mong manh. Phần kéo dài ở đỉnh lá (mũi tên trong hình) thường rụng trước khi lá xòe ra, trông như loa kèn.
Cuống lá xuất hiện từ đỉnh mút của bẹ lá, dài khoảng 30 – 90cm tùy theo giống chuối.
Hoa chuối
Hoa chuối là một cấu trúc phức tạp bao gồm:
- Hoa cái: phát triển thành quả sau này.
- Hoa lưỡng tính: rụng đi sau khi hoa cái phát triển hoàn toàn.
- Hoa đực (dân gian gọi là bắp chuối): không hình thành quả.
Hoa chuối phát triển từ thân ngầm và xuất hiện khi lá cuối cùng hình thành.
Đặc điểm sinh trưởng của cây chuối
Cây chuối là loại cây nhiệt đới, phát triển tốt ở những nơi có khí hậu nóng ẩm, nhiệt độ trung bình từ 20 – 30°C. Cây ưa thích ánh sáng, cần nhiều nước và có thể sinh trưởng trên nhiều loại đất khác nhau, nhưng thích hợp nhất là đất tơi xốp, thoát nước tốt và giàu dinh dưỡng.
Vòng đời của cây chuối:
- Giai đoạn sinh trưởng: Cây chuối con phát triển từ mầm ngủ ở củ chuối. Sau khi trồng khoảng 6 – 12 tháng, cây chuối bắt đầu ra hoa.
- Giai đoạn ra hoa: Hoa chuối mọc ra từ nách lá, có hình dạng như một chiếc mo cau. Hoa chuối nở từ dưới lên trên, mỗi ngày nở từ 1 – 3 bông.
- Giai đoạn ra quả: Sau khi hoa nở, quả chuối bắt đầu hình thành và phát triển. Quả chuối mọc thành buồng, mỗi buồng có thể có đến hàng chục, thậm chí hàng trăm quả. Quả chuối chín sau khoảng 3 – 4 tháng sau khi ra hoa.
Đặc điểm sinh trưởng của cây chuối qua từng giai đoạn:
- Giai đoạn cây con:
- Cây chuối con phát triển từ mầm ngủ ở củ chuối.
- Cây con cần được chăm sóc cẩn thận, tưới nước thường xuyên và bón phân đầy đủ để phát triển tốt.
- Sau khoảng 6 – 12 tháng, cây chuối con sẽ bắt đầu ra hoa.
- Giai đoạn ra hoa:
- Hoa chuối mọc ra từ nách lá, có hình dạng như một chiếc mo cau.
- Hoa chuối nở từ dưới lên trên, mỗi ngày nở từ 1 – 3 bông.
- Cần chú ý cắt bỏ hoa đực để tập trung dinh dưỡng cho hoa cái phát triển thành quả.
- Giai đoạn ra quả:
- Quả chuối mọc thành buồng, mỗi buồng có thể có đến hàng chục, thậm chí hàng trăm quả.
- Quả chuối chín sau khoảng 3 – 4 tháng sau khi ra hoa.
- Cần bón phân và tưới nước đầy đủ để quả chuối phát triển to đẹp và thơm ngon.
Phân biệt các loại chuối hiện nay
Có nhiều loại chuối khác nhau trên thế giới, được phân loại dựa trên kích thước, màu sắc, hương vị và công dụng. Một số loại chuối phổ biến ở Việt Nam bao gồm:
Nhóm chuối tiêu
Bao gồm tiêu lùn, tiêu nhỏ và tiêu cao, mang lại năng suất từ trung bình đến rất cao. Với hương vị thơm ngon đặc trưng, chúng thích hợp với những vùng đất có khí hậu mùa đông lạnh.
Nhóm chuối tây
Gồm chuối tây hồng, tây phấn và tây sứ, phổ biến ở nhiều nơi. Cây cao, khỏe mạnh, không kén đất và chịu hạn nóng tốt. Quả to, mập, ngọt đậm, mặc dù không thơm bằng các giống khác nhưng vẫn được ưa chuộng.
Chuối bom
Đặc trưng với trọng lượng buồng thấp, phát triển mạnh mẽ ở Đông Nam Bộ. Thời gian sinh trưởng ngắn giúp tăng hiệu suất sản xuất.
Chuối ngự
Bao gồm chuối ngự tiến và chuối ngự mắn. Cây cao, quả nhỏ màu sáng, thịt quả chắc, có hương thơm đặc biệt mặc dù sản lượng không cao.
Chuối ngốp
Được chia thành chuối ngốp cao và thấp, thích hợp với vùng đồi núi. Quả lớn, vỏ dày, thịt quả nhão và hơi chua.
Ngoài ra, còn có các loại như chuối mắn, chuối lá, chuối hột, tuy giá trị kinh tế không cao nhưng vẫn góp phần làm phong phú hơn bức tranh nông nghiệp của đất nước.
Kết luận
Qua bài viết trên, mọi người chắc cũng đã hiểu rõ hơn đặc điểm sinh thái cũng như đặc điểm sinh trưởng của cây chuối. Airnano hy vọng rằng, với những thông chia sẻ đó sẽ giúp cho việc canh tác cây chuối của mọi người thành công hơn.
Thông tin liên hệ:
- Địa chỉ trụ sở chính: 50 Nguyễn Hữu Thọ, Phường Xuân Phú, Thành phố Huế
- Chi nhánh Kiên Giang: A15 - 22A Đường Số 5, Tp. Rạch Giá, Kiên Giang
- Chi nhánh Đồng Nai: ĐT 765, Ấp Bể Bạc, Xã Xuân Đông, Cẩm Mỹ, Đồng Nai
- Chi nhánh Sóc Trăng: 258 QL1A, Ấp Đại, Mỹ Xuyên, Sóc Trăng
- Hotline: 0989.75.6688 - 091.555.8888
- Website: https://airnano.vn/
- Facebook: https://www.facebook.com/AirnanoMayBayNongNghiepVietNam
- Email: contact@airnano.vn