Nhận dạng rầy chổng cánh và cách phòng trừ

Rầy chổng cánh là mối đe dọa lớn đối với cây ăn quả có múi như cam, quýt, chanh, gây ra bệnh vàng lá gân xanh. Để bảo vệ vườn cây và tăng năng suất, cùng Airnano tìm hiểu về loài côn trùng này và các biện pháp phòng chống hiệu quả trong bài viết dưới đây.

Đặc điểm hình thái của rầy chổng cánh

Rầy chổng cánh là loài côn trùng gây hại đáng kể cho cây trồng. Chúng có kích thước nhỏ, chỉ khoảng 3-5 mm, với màu sắc biến đổi linh hoạt từ xanh lục đến nâu, giúp chúng ẩn mình hoàn hảo trong môi trường tự nhiên. Một số loài còn sở hữu cánh trong suốt hoặc trắng đục, tăng thêm khả năng ngụy trang.

Cơ thể rầy chổng cánh có hình bầu dục dẹt, phần đầu nhỏ hơn phần thân và được trang bị mắt kép lớn. Chân chúng dài, mảnh, cho phép di chuyển nhanh chóng và linh hoạt. Đặc biệt, cánh của chúng dài và hẹp, khi đậu thường chổng lên phía trên tạo thành hình dạng độc đáo, giúp dễ dàng nhận diện.

Vòng đời và cách gây hại rầy chổng cánh

Vòng đời:

• Trứng: Rầy chổng cánh cái đẻ trứng thành từng cụm trên các đọt non khi chưa có lá. Trứng có hình bầu dục, dài khoảng 0,3mm, một đầu nhọn và được đính thẳng vào mặt lá hoặc nách lá.
• Ấu trùng (sâu non): Ấu trùng mới nở có hình bầu dục dẹt, màu xanh lục ngả vàng. Chúng sống tập trung, tiết ra các sợi mốc màu trắng và di chuyển chậm chạp. Ấu trùng trải qua 5 tuổi, tuổi lớn có màu xanh lục với 2 mầm cánh rất phát triển.
• Trưởng thành: Rầy trưởng thành là một loài rầy nhỏ, dài 2-3mm, toàn thân màu xám tro, hơi phớt màu xanh. Cánh màu trong đục có nhiều đốm nâu nhỏ. Khi ăn, chúng thường xếp cánh trên lưng, phần bụng như hình mái nhà, đầu chúc xuống, phần cuối bụng chổng lên cao tạo thành một góc 30-40 độ so với bề mặt lá.

Vòng đời của rầy chổng cánh tương đối ngắn, từ 19,6 – 30,3 ngày tùy theo điều kiện nhiệt độ và ẩm độ.

Cách gây hại:

• Trực tiếp: Cả ấu trùng và rầy trưởng thành đều chích hút dinh dưỡng của lá và đọt non, làm cho đọt non lụi dần, sần sùi, lá non bị hại phiến lá nhỏ và xoăn.
• Gián tiếp: Rầy chổng cánh là môi giới truyền bệnh vàng lá gân xanh (Greening) – một trong những bệnh nguy hiểm nhất trên cây có múi. Bệnh này làm giảm năng suất và chất lượng trái, thậm chí có thể làm chết cây.

Dấu hiệu phá hoại cây trồng của rầy chổng cánh

Rầy chổng cánh gây hại cho cây trồng theo nhiều cách, để lại những dấu hiệu nhận biết rõ ràng:

• Biến dạng lá: Lá bị xoăn, quăn queo, biến dạng, không phát triển bình thường do rầy chích hút nhựa.
• Vàng lá, cháy lá: Lá chuyển màu vàng, nâu, xuất hiện các đốm cháy khô do rầy hút dinh dưỡng và truyền độc tố.
• Xuất hiện các chấm nhỏ: Trên bề mặt lá có thể thấy các chấm nhỏ màu trắng hoặc vàng nhạt, đó là vết chích của rầy.
• Mật ngọt và nấm bồ hóng: Rầy tiết ra mật ngọt, tạo điều kiện cho nấm bồ hóng phát triển, làm lá bị đen, giảm khả năng quang hợp.

• Chồi non bị héo, lụi: Rầy chích hút nhựa làm chồi non không phát triển được, héo khô và rụng.
• Cành non bị biến dạng: Cành non bị cong queo, phát triển không bình thường.

• Bông và quả non bị rụng: Rầy tấn công làm bông và quả non bị rụng hàng loạt.
• Quả bị biến dạng, chai sần: Quả bị rầy chích hút sẽ phát triển không đều, biến dạng, có thể bị chai sần.

Biện pháp phòng trị rầy chổng cánh hại cây trồng

Để phòng trị rầy chổng cánh hại cây trồng, bà con nông dân có thể áp dụng các biện pháp sau đây:

• Chọn giống kháng rầy: Sử dụng các giống cây có khả năng kháng rầy chổng cánh tốt.
• Luân canh cây trồng: Thay đổi cây trồng trong các vụ mùa khác nhau để giảm bớt sự phát triển và lây lan của rầy.
• Trồng cây bẫy: Trồng các loại cây mà rầy chổng cánh thích tấn công hơn, sau đó xử lý hoặc tiêu diệt rầy trên cây bẫy này.
• Sử dụng thiên địch: Bảo vệ và phát triển các loài thiên địch của rầy chổng cánh như ong ký sinh, kiến, nhện và các loại côn trùng có ích khác.
• Sử dụng nấm ký sinh: Phun nấm ký sinh lên cây trồng để tiêu diệt rầy chổng cánh.
• Sử dụng bẫy dính: Đặt bẫy dính màu vàng trên các cành cây hoặc xung quanh khu vực trồng để bắt rầy chổng cánh.
• Cắt tỉa cành lá: Thường xuyên cắt tỉa các cành, lá già cỗi hoặc bị rầy tấn công để hạn chế sự lây lan.
• Sử dụng thuốc trừ sâu: Phun các loại thuốc trừ sâu phù hợp theo khuyến cáo của các chuyên gia nông nghiệp. Cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian cách ly để đảm bảo an toàn cho cây trồng và người sử dụng.
• Sử dụng dầu khoáng: Phun dầu khoáng lên cây trồng để làm giảm sức hút của rầy chổng cánh đối với cây.

Kết luận

Với những biện pháp phòng trị rầy chổng cánh hiệu quả được Airnano chia sẻ trên, hy vọng bà con nông dân sẽ bảo vệ thành công vườn cây của mình, ngăn chặn những tác hại mà loài sâu bệnh nguy hiểm này gây ra.

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ trụ sở chính: 50 Nguyễn Hữu Thọ, Phường Xuân Phú, Thành phố Huế
• Chi nhánh Kiên Giang: A15 - 22A Đường Số 5, Tp. Rạch Giá, Kiên Giang
• Chi nhánh Đồng Nai: ĐT 765, Ấp Bể Bạc, Xã Xuân Đông, Cẩm Mỹ, Đồng Nai
• Chi nhánh Sóc Trăng: 258 QL1A, Ấp Đại, Mỹ Xuyên, Sóc Trăng
• Hotline: 0989.75.6688 - 091.555.8888
• Website: https://airnano.vn/
• Facebook: https://www.facebook.com/AirnanoMayBayNongNghiepVietNam
• Email: contact@airnano.vn