Rệp xanh hại cây trồng & Cách phòng trừ

Rệp xanh, một loài côn trùng nhỏ bé nhưng có sức tàn phá lớn đối với cây trồng, đang là nỗi ám ảnh của nhiều nhà nông. Nếu không được kiểm soát kịp thời, chúng có thể gây thiệt hại nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng nông sản. Hãy cùng Airnano tìm hiểu về loài sâu bệnh này và khám phá những giải pháp hiệu quả để bảo vệ mùa màng.

Đặc điểm nhận dạng, hình dáng của rệp xanh

Rệp xanh, đúng như tên gọi, có màu xanh lá cây đặc trưng, giúp chúng dễ dàng ngụy trang trên các bộ phận của cây. Kích thước của rệp xanh khá nhỏ, thường chỉ khoảng 1-3mm, khiến việc phát hiện chúng trở nên khó khăn hơn.

Hình dáng của rệp xanh có dạng oval hoặc hình quả lê, thân mềm và phủ một lớp sáp mỏng. Chúng có 6 chân, hai râu và một đôi mắt kép. Một số loài rệp xanh có cánh, giúp chúng di chuyển xa hơn và lây lan sang các cây khác.

Để nhận biết rệp xanh, bạn có thể quan sát kỹ mặt dưới của lá, thân cây và các chồi non. Chúng thường tập trung thành từng đám lớn, hút nhựa cây và gây ra các triệu chứng như lá vàng, héo úa, biến dạng. Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm thấy các vỏ trứng rệp màu trắng hoặc vàng nhạt trên cây.

Vòng đời và tập tính sinh học của rệp xanh

Vòng đời của rệp xanh khá phức tạp và trải qua nhiều giai đoạn khác nhau:

1. Trứng: Rệp cái đẻ trứng trên lá hoặc các bộ phận khác của cây. Trứng có kích thước rất nhỏ, màu vàng hoặc xanh nhạt.
2. Ấu trùng (Rệp non): Sau khi nở, ấu trùng có hình dáng tương tự rệp trưởng thành nhưng kích thước nhỏ hơn và chưa có cánh. Chúng bắt đầu chích hút nhựa cây để sinh trưởng và phát triển.
3. Rệp trưởng thành: Rệp non trải qua nhiều lần lột xác để trở thành rệp trưởng thành. Một số loài rệp trưởng thành có cánh, giúp chúng di chuyển đến các cây khác để tìm kiếm thức ăn và nơi sinh sản.
4. Sinh sản: Rệp xanh có khả năng sinh sản rất nhanh, cả hữu tính và vô tính. Rệp cái có thể đẻ trứng hoặc sinh ra rệp con trực tiếp. Điều này giúp chúng gia tăng số lượng nhanh chóng trong một thời gian ngắn.

Tập tính sinh học:

Rệp xanh thường sống tập trung thành từng đám lớn trên các bộ phận của cây như lá, thân, chồi non. Rệp xanh sử dụng vòi chích hút để đâm vào mô cây và hút nhựa cây, gây ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây.

Ngoài ra, chúng còn tiết ra một chất dịch ngọt gọi là mật ngọt, thu hút kiến và các loại côn trùng khác. Mật ngọt cũng tạo điều kiện cho nấm mốc phát triển, gây hại thêm cho cây. Đồng thời có khả năng thích nghi với nhiều điều kiện môi trường khác nhau và phát triển kháng thuốc trừ sâu. Điều này gây khó khăn cho việc phòng trừ chúng.

Dấu hiệu nhận biết cây trồng bị rệp xanh phá hoại

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cây trồng bị rệp xanh phá hoại là rất quan trọng để có biện pháp xử lý kịp thời, ngăn chặn thiệt hại lan rộng. Dưới đây là một số dấu hiệu điển hình giúp bạn nhận biết cây trồng đang bị rệp xanh tấn công:

Trên lá

• Biến dạng lá: Lá cây bị xoăn, cong queo, nhăn nhúm hoặc phồng rộp do rệp xanh chích hút nhựa và tiết ra độc tố.
• Vàng lá, héo úa: Lá cây chuyển sang màu vàng, héo úa và rụng sớm do thiếu hụt dinh dưỡng.
• Xuất hiện các đốm nhỏ: Trên bề mặt lá xuất hiện các đốm nhỏ màu vàng hoặc nâu, đó là vết chích của rệp xanh.
• Mật ngọt và nấm mốc: Lá cây bị phủ một lớp mật ngọt do rệp xanh tiết ra, thu hút kiến và tạo điều kiện cho nấm mốc đen phát triển.

Trên thân và cành

• Rệp xanh tập trung: Rệp xanh thường tập trung thành từng đám lớn trên thân, cành non và các chồi non của cây.
• Chồi non bị biến dạng: Chồi non bị biến dạng, xoăn lại và ngừng phát triển.
• Vỏ cây bị nứt nẻ: Ở một số trường hợp nặng, vỏ cây có thể bị nứt nẻ do rệp xanh tấn công.

Trên hoa và quả

• Hoa và quả biến dạng: Hoa và quả non bị biến dạng, nhỏ lại, không phát triển hoặc rụng sớm.
• Giảm năng suất: Rệp xanh làm giảm năng suất và chất lượng của hoa và quả.

Hậu quả mà rệp xanh đem đến cho cây trồng

Rệp xanh gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho cây trồng, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng nông sản, cụ thể như sau:

• Hậu quả trực tiếp:

Hút nhựa cây: Rệp xanh sử dụng vòi chích hút để đâm vào mô cây và hút nhựa cây, làm cây mất đi dinh dưỡng và nước, dẫn đến suy yếu, còi cọc, chậm phát triển.

Tiết độc tố: Trong quá trình chích hút, rệp xanh tiết ra độc tố vào cây, gây biến dạng lá, chồi non, hoa và quả, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển bình thường của cây.

Làm giảm khả năng quang hợp: Sự tấn công của rệp xanh khiến lá cây bị biến dạng, vàng úa và rụng sớm, làm giảm diện tích lá xanh, ảnh hưởng đến quá trình quang hợp của cây, dẫn đến giảm năng suất.

• Hậu quả gián tiếp:

Truyền bệnh virus: Rệp xanh là vật trung gian truyền nhiều loại bệnh virus nguy hiểm cho cây trồng, gây ra các triệu chứng như vàng lá, đốm vòng, khảm lá, xoăn lá… Các bệnh virus này có thể làm giảm năng suất, chất lượng nông sản và thậm chí gây chết cây.

Thu hút nấm mốc: Mật ngọt do rệp xanh tiết ra là môi trường thuận lợi cho nấm mốc đen phát triển trên bề mặt lá và quả, làm giảm khả năng quang hợp và ảnh hưởng đến chất lượng nông sản.

Tạo điều kiện cho các loại sâu bệnh khác tấn công: Cây trồng bị suy yếu do rệp xanh tấn công dễ bị các loại sâu bệnh khác như bọ trĩ, rầy, nhện đỏ… tấn công, gây thiệt hại kép cho cây.

Các biện pháp phòng trừ rệp xanh hiệu quả

Để bảo vệ cây trồng khỏi sự tàn phá của rệp xanh, bà con nông dân có thể áp dụng kết hợp nhiều biện pháp phòng trừ khác nhau như:

• Thường xuyên kiểm tra cây và thu gom rệp xanh cùng trứng của chúng bằng tay, sau đó tiêu hủy để ngăn chặn sự lây lan.
• Phun nước mạnh lên lá để làm rơi rệp xanh khỏi cây, đặc biệt hiệu quả với cây nhỏ trong nhà kính hoặc cây cảnh.
• Thả kẻ thù tự nhiên của rệp xanh như ong ký sinh, bọ rùa, và các loài côn trùng ăn rệp khác vào vườn để kiểm soát số lượng rệp xanh.
• Trồng xen kẽ các loại cây có khả năng từ chối hoặc hấp dẫn rệp xanh với các loại cây khác để giảm bớt sự tấn công trực tiếp lên cây chính.
• Sử dụng các chế phẩm sinh học có nguồn gốc từ nấm, vi khuẩn, virus… để tiêu diệt rệp xanh, an toàn cho môi trường và sức khỏe con người.
• Đặt bẫy dính màu vàng gần cây trồng để thu hút và bắt rệp xanh.

Kết luận

Hiểu rõ “kẻ thù” chính là bước đệm vững chắc để bảo vệ thành quả lao động. Airnano hy vọng những thông tin hữu ích trên đây sẽ giúp bà con nông dân thêm tự tin và chủ động trong việc phòng trừ rệp xanh, giữ vững mùa màng bội thu.

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ trụ sở chính: 50 Nguyễn Hữu Thọ, Phường Xuân Phú, Thành phố Huế
• Chi nhánh Kiên Giang: A15 - 22A Đường Số 5, Tp. Rạch Giá, Kiên Giang
• Chi nhánh Đồng Nai: ĐT 765, Ấp Bể Bạc, Xã Xuân Đông, Cẩm Mỹ, Đồng Nai
• Chi nhánh Sóc Trăng: 258 QL1A, Ấp Đại, Mỹ Xuyên, Sóc Trăng
• Hotline: 0989.75.6688 - 091.555.8888
• Website: https://airnano.vn/
• Facebook: https://www.facebook.com/AirnanoMayBayNongNghiepVietNam
• Email: contact@airnano.vn