Sâu đục thân bướm hai chấm là một trong những loài sâu bệnh nguy hiểm nhất đối với cây lúa. Để bảo vệ mùa màng và đảm bảo năng suất cao nhất, bà con nông dân cần hiểu rõ về hình thái và dấu hiệu phá hoại của loại sâu này. Hãy cùng Airnano tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để có những biện pháp phòng trừ sâu đục thân bướm hai chấm một cách hiệu quả nhất.
Các đặc điểm của sâu đục thân bướm hai chấm
Đặc điểm hình thái
Để nhận biết sâu đục thân bướm hai chấm, chúng ta cần hiểu rõ về các đặc điểm hình thái của chúng:
Trứng: Được đẻ thành từng ổ hình bầu dục, trứng được phủ một lớp lông màu vàng nhạt và có phần giữa nhô lên. Trứng mới đẻ có màu trắng, sau đó chuyển sang ngà vàng, và khi sắp nở, chúng chuyển thành màu đen.
Sâu non: Khi đã phát triển đầy đủ, sâu non có màu trắng sữa, đầu màu nâu vàng. Chân bụng ít phát triển, với 28 móc bàn chân xếp thành hình elip.
Nhộng: Ở nhộng cái, chân sau dài đến đốt bụng thứ 5, trong khi ở nhộng đực, chân sau dài đến đốt bụng thứ 8. Nhộng mới hóa có màu trắng sữa, sau đó chuyển sang màu vàng nhạt.
Trưởng thành (bướm, ngài):
- Ngài đực có đầu, ngực và cánh trước màu nâu vàng nhạt với hình tam giác. Giữa cánh có một chấm đen, từ đỉnh cánh đến mép sau có một vệt xiên màu nâu đen, và mép ngoài cánh có 9 chấm đen nhỏ. Mắt kép, to và đen.
- Ngài cái có thân màu trắng vàng hoặc vàng nhạt, cuối bụng có chùm lông màu vàng nhạt và giữa cánh trước có một chấm đen.
Vòng đời và tập tính sinh sản
Vòng đời của sâu đục thân bướm hai chấm kéo dài từ 54 đến 66 ngày, với những giai đoạn cụ thể như sau:
- Giai đoạn trứng: Kéo dài từ 8 đến 13 ngày.
- Giai đoạn sâu non: Từ 36 đến 39 ngày.
- Giai đoạn nhộng: Từ 12 đến 16 ngày.
- Giai đoạn ngài từ vũ hóa đến đẻ trứng: Khoảng 3 ngày.
Ngài của sâu đục thân bướm hai chấm có tính hướng sáng mạnh, vũ hóa vào ban đêm và giao phối ngay sau đó. Ngài cái bắt đầu hoạt động mạnh từ 19h đến 20h, trong khi ngài đực hoạt động từ 23h đến 1h sáng. Mỗi ngài cái có thể đẻ từ 1 đến 5 ổ trứng, mỗi ổ chứa từ 100 đến 150 trứng.
Trong một năm, sâu đục thân bướm hai chấm có thể phát sinh từ 6 đến 7 lứa. Nhiệt độ ấm nóng và độ ẩm cao là điều kiện lý tưởng để sâu này phát sinh và gây hại.
Triệu chứng gây hại của sâu đục thân hai chấm
Sâu đục thân hai chấm tấn công lúa tàn phá qua từng giai đoạn sinh trưởng:
- Giai đoạn mạ non: Những cây mạ yếu ớt bị sâu đục xuyên qua lớp áo bảo vệ, hút cạn nhựa sống, khiến chúng héo khô và chết yểu. Mạ lớn hơn cũng không thoát khỏi sự tàn phá, dễ dàng gãy gục khi nhổ.
- Giai đoạn đẻ nhánh: Sâu đục khoét phần gốc thân, cắt đứt mạch sống nuôi dưỡng cây lúa. Lá non cuốn lại, chuyển màu xanh xao rồi vàng úa, báo hiệu sự suy yếu của dảnh lúa.
- Giai đoạn đứng cái làm đòng: Bên trong bẹ lá, sâu non tàn phá ngấu nghiến, đục khoét ống lúa, làm dảnh héo rũ, bông lúa bạc trắng.
- Giai đoạn trỗ bông: Cuống bông bị sâu đục gãy, cắt đứt nguồn dinh dưỡng nuôi hạt, khiến bông lép hoặc bạc trắng. Đôi khi, sâu non còn tàn phá cả đòng non, khiến bông lúa không thể trổ hoặc chỉ cho ra những hạt lép.
Biện pháp canh tác, phòng trừ sâu đục thân bướm hai chấm
Để kiểm soát sâu đục thân hiệu quả, bạn nên thực hiện các biện pháp sau:
- Làm đất kỹ lưỡng: Cày lật gốc rạ, ngâm nước và làm dầm giúp tiêu diệt sâu non và nhộng trong đất.
- Bón phân cân đối: Tuân thủ quy trình bón phân, tránh lạm dụng phân đạm để cây lúa phát triển khỏe mạnh, hạn chế sâu bệnh.
- Tận dụng thiên địch: Bảo vệ và khuyến khích các loài ong ký sinh trứng, giúp tiêu diệt sâu đục thân tự nhiên.
- Bẫy đèn bắt bướm: Sử dụng bẫy đèn vào thời điểm bướm rộ để giảm số lượng bướm đẻ trứng.
- Theo dõi và phun thuốc kịp thời: Kiểm tra mật độ sâu thường xuyên và chỉ phun thuốc khi vượt ngưỡng cho phép. Chọn thời điểm phun thuốc thích hợp (lúa trỗ 3-5% hoặc lúa hé đòng) để đạt hiệu quả cao nhất.
- Lựa chọn thuốc bảo vệ thực vật phù hợp: Sử dụng các loại thuốc đặc trị sâu đục thân như Tasodant 600EC, Prevathon 5SC, Wavotox 600EC, Winter 635EC, Virtako 40WG, Vitashield Gold 600EC.
Kết luận
Với những thông tin chi tiết về sâu đục thân bướm hai chấm mà Airnano đã chia sẻ, hy vọng bà con nông dân đã trang bị thêm cho mình những kiến thức cần thiết để bảo vệ mùa màng. Chúc bà con áp dụng thành công các biện pháp phòng trừ và đạt được những vụ mùa bội thu, năng suất cao!
Thông tin liên hệ:
- Địa chỉ trụ sở chính: 50 Nguyễn Hữu Thọ, Phường Xuân Phú, Thành phố Huế
- Chi nhánh Kiên Giang: A15 - 22A Đường Số 5, Tp. Rạch Giá, Kiên Giang
- Chi nhánh Đồng Nai: ĐT 765, Ấp Bể Bạc, Xã Xuân Đông, Cẩm Mỹ, Đồng Nai
- Chi nhánh Sóc Trăng: 258 QL1A, Ấp Đại, Mỹ Xuyên, Sóc Trăng
- Hotline: 0989.75.6688 - 091.555.8888
- Website: https://airnano.vn/
- Facebook: https://www.facebook.com/AirnanoMayBayNongNghiepVietNam
- Email: contact@airnano.vn