KHUYẾN MÃISâu tơ – nỗi ám ảnh của biết bao người nông dân trồng rau cải. Nếu không có biện pháp ngăn chặn kịp thời, chúng có thể khiến mùa màng thất bát, gây thiệt hại nặng nề về kinh tế. Hiểu được nỗi lo lắng đó, Airnano sẽ cùng bà con tìm hiểu cách phòng ngừa và tiêu diệt sâu tơ hiệu quả qua bài viết sau đây.
Đặc điểm của sâu tơ
Sâu tơ, hay còn gọi là Plutella xylostella, là một loài bướm đêm có nguồn gốc từ Địa Trung Hải. Với vòng đời ngắn, chỉ từ 15 đến 50 ngày, sâu tơ nổi tiếng với khả năng sinh sản mạnh mẽ và khả năng di cư xa. Đây là một trong những loài gây hại nguy hiểm nhất đối với các loài cây thuộc họ Cải, đặc biệt là những cây chứa glucosinolat.
Vòng đời của sâu tơ:
- Trứng (2-7 ngày): Trứng được đẻ rải rác hoặc thành cụm từ 3-5 quả trên mặt dưới của lá. Trứng có hình bầu dục, màu vàng xanh.
- Sâu Non (8-25 ngày): Sâu non trải qua 5 giai đoạn phát triển (tuổi) với màu xanh nhạt và đầu màu nâu vàng. Khi mới nở, sâu non ăn phần thịt lá, để lại lớp biểu bì. Khi lớn lên, chúng ăn thủng lá của các loại rau như bắp cải, su hào, cải xanh, và cải trắng. Sâu non khi phát triển đủ dài 9-10mm và trên mỗi đốt cơ thể đều có lông nhỏ.
- Nhộng (3-13 ngày): Khi đã đủ lớn, sâu non nhả tơ và tạo kén ngay trên lá để hóa nhộng. Nhộng có màu vàng nhạt và nằm trong kén mỏng. Sau 3-13 ngày, nhộng phát triển và trở thành ngài.
- Trưởng Thành (2-5 ngày): Ngài có cánh trước màu nâu xám với dải trắng (ngài đực) hoặc dải vàng (ngài cái) chạy từ góc cánh đến đỉnh cánh. Mỗi ngài có thể đẻ từ 50-100 trứng, bắt đầu một vòng đời mới chỉ sau 1-2 ngày vũ hóa.
Quy luật phát sinh gây hại của sâu tơ
Ngài sâu tơ thường ẩn náu dưới mặt lá và những khu vực kín đáo trong ruộng rau vào ban ngày, và hoạt động mạnh nhất vào khoảng thời gian từ chập tối đến nửa đêm. Ngài giao phối và đẻ trứng từ chiều tối đến nửa đêm, thường đẻ trứng sau 1-2 ngày sau khi vũ hóa.
Vòng đời của sâu tơ thay đổi tùy theo nhiệt độ: khi nhiệt độ thấp, vòng đời có thể kéo dài tới 50 ngày, nhưng ở nhiệt độ cao, chỉ khoảng 15 ngày. Nhiệt độ lý tưởng cho sự phát triển của sâu tơ là từ 20-30°C. Đặc biệt, vào mùa mưa, mật độ sâu tơ giảm rõ rệt.
Ẩm độ cũng ảnh hưởng lớn đến khả năng đẻ trứng của ngài sâu tơ. Ở ẩm độ dưới 70% và nhiệt độ thấp dưới 10°C, ngài không đẻ trứng.
Sâu tơ gây hại chủ yếu cho bộ lá của cây, đặc biệt nghiêm trọng khi tấn công ở giai đoạn mới trồng. Sâu non mới nở thường đục lá tạo thành rãnh nhỏ, và ở tuổi lớn, chúng ăn toàn bộ biểu bì, khiến lá bị thủng lỗ chỗ.
Khi mật độ cao, sâu ăn hết thịt lá, chỉ còn lại gân lá, làm giảm năng suất cây trồng rõ rệt. Sâu non cũng ăn các bắp đang phát triển, làm bắp biến dạng hoặc không thể cuốn bắp, tạo điều kiện cho bệnh thối nhũn phát triển.
Tác hại của sâu tơ
Sâu tơ gây ra nhiều tác hại cho cây trồng, đặc biệt là các loại rau họ cải:
- Giai đoạn cây con: Sâu non mới nở đã đục khoét lá tạo thành các đường rãnh, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.
- Giai đoạn trưởng thành: Sâu ăn toàn bộ phần thịt lá, chỉ chừa lại gân lá, làm cây xơ xác, giảm khả năng quang hợp và năng suất nghiêm trọng.
- Đối với rau bắp cải: Sâu tấn công bắp non, khiến bắp biến dạng, không thể cuộn lại, tạo điều kiện cho các bệnh thối nhũn phát triển.
Biện pháp phòng trị hiệu quả sâu tơ gây hại cây trồng
Để kiểm soát hiệu quả sâu tơ và giảm thiểu thiệt hại cho rau cải, bà con nông dân có thể áp dụng kết hợp các biện pháp sau đây:
Biện pháp canh tác
- Vệ sinh đồng ruộng: Sau khi thu hoạch, cần dọn sạch tàn dư cây trồng, tiêu hủy hoặc ủ làm phân để loại bỏ trứng và sâu non.
- Luân canh cây trồng: Trồng luân canh rau cải với các loại cây không phải là ký chủ của sâu tơ như lúa, ngô. Có thể trồng xen kẽ với cây họ cà, hành, tỏi để xua đuổi sâu tơ trưởng thành.
- Tưới phun mưa: Tưới rau bằng vòi phun mưa vào chiều mát giúp ngăn cản sự giao phối của sâu tơ trưởng thành và rửa trôi trứng, sâu non.
- Sử dụng lưới chắn: Ngài sâu tơ thường bay thấp, vì vậy có thể sử dụng lưới chắn cao khoảng 2 mét xung quanh ruộng rau để ngăn chặn chúng bay vào đẻ trứng.
Biện pháp sinh học
- Sử dụng thiên địch: Khuyến khích sự hiện diện của các loài thiên địch như nhện, bọ rùa, ong ký sinh để tiêu diệt sâu tơ.
- Bẫy pheromone: Sử dụng bẫy pheromone để thu hút và tiêu diệt sâu tơ trưởng thành.
Biện pháp hóa học (khi cần thiết)
- Phun thuốc trừ sâu: Thường xuyên kiểm tra ruộng rau, khi mật độ sâu tơ tăng cao, có thể phun thuốc trừ sâu đặc trị. Lưu ý luân phiên các loại thuốc như Saikumi 39.35SC, Sec Saigon 25EC, Sapen Alpha 5EC, Comda Gold 5WG… để tránh hiện tượng sâu kháng thuốc.
- Phun dầu khoáng: Phun dầu khoáng SK Enspray 99EC vào chiều tối để xua đuổi ngài sâu tơ và làm hư trứng.
Kết luận
Hiểu rõ vòng đời và tập tính của sâu tơ, nông dân có thể chủ động áp dụng các biện pháp phòng trừ hiệu quả, từ đó bảo vệ mùa màng và nâng cao năng suất cây trồng. Airnano hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bà con nông dân thành công trong việc kiểm soát sâu tơ, mang lại mùa bội thu và chất lượng nông sản tốt nhất.
Thông tin liên hệ:
- Địa chỉ trụ sở chính: 50 Nguyễn Hữu Thọ, Phường Xuân Phú, Thành phố Huế
- Chi nhánh Kiên Giang: A15 - 22A Đường Số 5, Tp. Rạch Giá, Kiên Giang
- Chi nhánh Đồng Nai: ĐT 765, Ấp Bể Bạc, Xã Xuân Đông, Cẩm Mỹ, Đồng Nai
- Chi nhánh Sóc Trăng: 258 QL1A, Ấp Đại, Mỹ Xuyên, Sóc Trăng
- Hotline: 0989.75.6688 - 091.555.8888
- Website: https://airnano.vn/
- Facebook: https://www.facebook.com/AirnanoMayBayNongNghiepVietNam
- Email: contact@airnano.vn
