Dù mới xuất hiện tại Việt Nam chưa lâu, sâu keo mùa thu đã nhanh chóng trở thành nỗi ám ảnh của người trồng ngô bởi khả năng tàn phá kinh hoàng. Hiểu được nỗi lo lắng đó, Airnano sẽ cung cấp cho bà con những thông tin hữu ích về loài sâu hại này giúp bà con bảo vệ mùa màng và yên tâm sản xuất.
Những đặc điểm của sâu keo mùa thu
Đặc điểm hình thái
Sâu keo mùa thu, tên khoa học Spodoptera frugiperda, thuộc họ ngài đêm. Trứng hình cầu, đường kính 0,75mm, chuyển từ xanh sang trắng sữa rồi nâu nhạt trước khi nở.
Sâu non có 6 tuổi, màu sắc thay đổi từ xanh nhạt, vàng nhạt (tuổi 1-2) sang nâu xám, nâu sẫm (tuổi 3-6), có sọc dọc thân.
Trên trán có chữ “Y” ngược màu vàng, đốt bụng cuối có 4 chấm đen xếp hình vuông. Nhộng màu nâu cánh gián, nhộng đực dài 13-15mm, nhộng cái 16-17mm.
Trưởng thành đực dài 16mm, sải cánh 37mm, cánh trước lốm đốm nâu nhạt, xám, cánh trước con cái không có hoa văn rõ ràng.
Đặc điểm sinh học, sinh thái
Hoạt động và di chuyển: Sâu keo mùa thu trưởng thành hoạt động ban đêm, có thể bay nhiều kilômét và di chuyển xa hàng trăm kilômét nhờ gió. Chúng sống trung bình 12-14 ngày.
Đẻ trứng: Trưởng thành đẻ trứng vào ban đêm, thường trên mặt trên phiến lá hoặc cuống lá. Mỗi ổ chứa 50-200 trứng, xếp thành 2-3 lớp, bao phủ bởi lông hồng-xám. Một con cái có thể đẻ từ 1.000-2.000 trứng. Trứng nở sau 2-10 ngày, trung bình 3-5 ngày ở nhiệt độ 20-30°C.
Sâu non: Sâu non là giai đoạn gây hại, kéo dài 14-21 ngày. Chúng nhanh chóng di chuyển đến lá non và nhả tơ để phát tán. Sâu non tuổi lớn thường cắn chết sâu non nhỏ.
Nhộng: Nhộng hóa phần lớn trong đất ở độ sâu 2-8 cm, hoặc giữa các lá. Thời gian pha nhộng là 9-13 ngày ở nhiệt độ 14,6°C.
Đặc điểm gây hại của sâu keo mùa thu trên cây trồng
Sâu keo mùa thu gây hại nghiêm trọng đến nhiều loại cây trồng, đặc biệt là các loại cây lương thực như ngô, lúa, và đậu tương. Dưới đây là những đặc điểm gây hại chính:
- Tấn công lá cây: Sâu non ăn lá cây, tạo ra các lỗ thủng hoặc ăn hết phần thịt lá, chỉ để lại gân lá.
- Phá hoại bông và trái: Ở các cây trồng sinh sản, sâu keo tấn công bông và trái, gây ra hư hỏng nặng nề..
- Lây lan nhanh chóng: Sâu non có thể nhả tơ để di chuyển và phát tán đến các cây khác, gây hại trên diện rộng. Khả năng di chuyển xa của sâu trưởng thành cũng góp phần làm tăng tốc độ lan rộng của dịch hại.
- Gây stress cho cây trồng: Sự tấn công liên tục và mạnh mẽ của sâu keo làm cây trồng bị stress, giảm sức đề kháng và dễ bị nhiễm bệnh.
- Phân sâu: Xuất hiện phân sâu nhỏ màu đen trên lá hoặc xung quanh gốc cây, gây bẩn và làm giảm giá trị thẩm mỹ của cây trồng.
Tác hại của sâu keo mùa thu đối với cây trồng
Sâu keo mùa thu gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho cây trồng, đặc biệt là ngô, qua nhiều giai đoạn phát triển. Sâu non mới nở gặm bề mặt lá, tạo ra những lỗ nhỏ, trong khi sâu lớn hơn ăn khuyết lá, tạo thành các lỗ lớn như cửa sổ, ảnh hưởng đến khả năng quang hợp của cây.
Sâu non tuổi lớn còn chui vào thân, nõn, bắp ngô, ăn phá các bộ phận bên trong, làm cây còi cọc, giảm năng suất và chất lượng nông sản.
Ngoài ngô, sâu keo mùa thu còn tấn công nhiều loại cây trồng khác như lúa, đậu tương, bông vải, mía, rau màu,… gây thiệt hại kinh tế đáng kể cho người nông dân. Sự phát triển nhanh chóng và khả năng kháng thuốc của FAW càng làm tăng thêm thách thức trong việc kiểm soát loài dịch hại này.
Các biện pháp phòng trừ và kiểm soát sâu keo mùa thu hiệu quả
Để kiểm soát và phòng trừ sâu keo mùa thu hiệu quả, cần áp dụng các biện pháp tích hợp sau:
- Biện pháp canh tác:
- Làm sạch cỏ dại: Xung quanh vườn trồng ngô, cần làm sạch cỏ dại để hạn chế nơi trú ẩn của sâu keo.
- Làm đất và phơi đất: Sau khi làm đất, nên phơi đất khô để tiêu diệt ấu trùng và nhộng trong đất, hoặc để chúng dễ dàng bị thiên địch tiêu diệt.
- Luân canh ngô – lúa: Ngay sau vụ ngô, luân canh với lúa nước để diệt nhộng trong đất. Làm đất kỹ càng cũng góp phần tiêu diệt nhộng.
- Biện pháp thủ công:
- Kiểm tra đồng ruộng: Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, đặc biệt là trong giai đoạn ngô từ 3-6 lá để phát hiện và tiêu hủy ổ trứng.
- Sử dụng tro bếp và nước xà phòng: Đổ tro bếp hoặc nước xà phòng loãng vào nõn ngô để diệt sâu non.
- Biện pháp sinh học:
- Bảo vệ thiên địch: Hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học để bảo vệ các loài thiên địch của sâu keo mùa thu.
- Chế phẩm sinh học: Sử dụng nấm xanh, nấm trắng, vi khuẩn Bt, và virus NPV để phun trừ khi sâu ở giai đoạn tuổi nhỏ.
- Thả thiên địch: Nhân thả ong ký sinh trứng (như ong mắt đỏ) và các loài bắt mồi ăn thịt như bọ đuôi kìm để kiểm soát sâu non mới nở.
- Biện pháp bẫy, bả:
- Bẫy dính và bẫy đèn: Sử dụng bẫy dính màu vàng có pheromone giới tính, bẫy bả chua ngọt hoặc bẫy đèn để diệt sâu trưởng thành.
- Bẫy cây trồng: Trồng một số diện tích cỏ voi hoặc ngô nếp sớm hơn thời vụ chung để dẫn dụ sâu trưởng thành đến đẻ trứng. Sau đó, sử dụng bẫy để diệt sâu trưởng thành, ngắt ổ trứng và phun trừ sâu non trên các diện tích bẫy cây trồng này.
Kết luận
Với những thông tin hữu ích về sâu keo mùa thu mà Airnano vừa chia sẻ, hy vọng bà con nông dân có thể chủ động phòng trừ và bảo vệ mùa màng của mình một cách hiệu quả.
Thông tin liên hệ:
- Địa chỉ trụ sở chính: 50 Nguyễn Hữu Thọ, Phường Xuân Phú, Thành phố Huế
- Chi nhánh Kiên Giang: A15 - 22A Đường Số 5, Tp. Rạch Giá, Kiên Giang
- Chi nhánh Đồng Nai: ĐT 765, Ấp Bể Bạc, Xã Xuân Đông, Cẩm Mỹ, Đồng Nai
- Chi nhánh Sóc Trăng: 258 QL1A, Ấp Đại, Mỹ Xuyên, Sóc Trăng
- Hotline: 0989.75.6688 - 091.555.8888
- Website: https://airnano.vn/
- Facebook: https://www.facebook.com/AirnanoMayBayNongNghiepVietNam
- Email: contact@airnano.vn