KHUYẾN MÃIBệnh thán thư là nỗi ám ảnh của nhiều nhà nông bởi khả năng tàn phá mùa màng trên diện rộng. Từ cây ăn quả đến rau màu, hoa cảnh, không loại cây trồng nào tránh khỏi sự tấn công của nấm bệnh đáng sợ này. Vậy làm thế nào để nhận biết, phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả bệnh thán thư? Hãy cùng Airnano tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Bệnh thán thư là gì?
Bệnh thán thư do nấm Colletotrichum gây ra, thường xuất hiện trên các loại cây trồng như xoài, cam, thanh long, hoa hồng, cà chua… Nấm bệnh tấn công nhiều bộ phận của cây, từ lá, thân, cành đến quả và hoa.
Dấu hiệu nhận biết bệnh thán thư trên cây trồng
Bệnh thán thư có thể xuất hiện trên nhiều bộ phận của cây trồng, với các dấu hiệu đặc trưng sau:
- Trên lá: Vết bệnh ban đầu là những đốm nhỏ màu nâu hoặc đen, sau đó lan rộng thành các vết loét lớn, có viền nâu đậm hoặc tím. Lá bệnh thường bị vàng và rụng sớm.
- Trên thân và cành: Vết bệnh lõm xuống, màu nâu hoặc đen, đôi khi có chảy nhựa. Cành bị bệnh nặng có thể bị khô và chết.
- Trên quả: Vết bệnh tròn hoặc bầu dục, lõm xuống, màu nâu hoặc đen, thường có viền vàng hoặc đỏ. Quả bị bệnh thường bị thối và rụng.
- Trên hoa: Hoa bị bệnh thường bị héo và rụng sớm.
Bệnh thán thư ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng nông sản. Cây bị bệnh thường sinh trưởng kém, cho năng suất thấp và chất lượng quả kém. Trong trường hợp nặng, cây có thể chết hoàn toàn.
Điều kiện phát sinh và lây lan của bệnh thán thư
Bệnh thán thư do nấm Colletotrichum gây ra, phát triển và lây lan mạnh mẽ trong những điều kiện sau:
Điều kiện môi trường
Nhiệt độ tối ưu cho nấm phát triển là từ 25-30°C. Tuy nhiên, nấm vẫn có thể tồn tại và gây hại ở nhiệt độ từ 10-35°C. Nhiệt độ cao kết hợp với ẩm độ cao tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển mạnh mẽ.
Độ ẩm cao (trên 85%) là yếu tố quan trọng nhất trong sự phát triển của bệnh thán thư. Mưa nhiều, sương mù, tưới tiêu không đúng cách (tưới quá nhiều, tưới vào buổi chiều tối) tạo môi trường lý tưởng cho nấm sinh sôi và phát tán bào tử.
Ánh sáng yếu làm giảm sức đề kháng của cây, tạo điều kiện cho nấm xâm nhập và gây hại.
Điều kiện cây trồng
- Giống cây trồng: Một số giống cây trồng nhạy cảm với bệnh thán thư hơn các giống khác. Việc sử dụng giống kháng bệnh là một biện pháp quan trọng để phòng ngừa bệnh.
- Giai đoạn sinh trưởng: Cây con, chồi non, lá non, hoa và quả non dễ bị nhiễm bệnh hơn do mô còn non yếu và sức đề kháng kém.
- Vết thương trên cây: Các vết thương trên cây do côn trùng, dụng cụ làm vườn, hoặc các tác động cơ học khác tạo điều kiện cho nấm xâm nhập và gây bệnh.
- Mật độ trồng: Mật độ trồng dày làm tăng độ ẩm không khí và giảm sự lưu thông không khí, tạo môi trường thuận lợi cho nấm phát triển và lây lan.
- Dinh dưỡng: Cây trồng thiếu dinh dưỡng, đặc biệt là kali, sẽ có sức đề kháng kém hơn và dễ bị nhiễm bệnh.
Quá trình lây lan
Nấm Colletotrichum lây lan qua nhiều con đường:
- Bào tử nấm: Bào tử nấm được phát tán qua gió, nước mưa, nước tưới, côn trùng và dụng cụ làm vườn.
- Tiếp xúc trực tiếp: Cây bệnh có thể lây nhiễm sang cây khỏe khi các bộ phận của chúng tiếp xúc với nhau.
- Đất: Nấm có thể tồn tại trong đất và lây nhiễm sang cây trồng qua rễ.
Tác hại của bệnh thán thư trên cây trồng
Bệnh thán thư gây ra những tác hại nghiêm trọng trên cây trồng, làm giảm năng suất do cây sinh trưởng kém, quả và hạt nhỏ hoặc không đậu quả, gây thất thu lớn cho nông dân.
Bệnh cũng làm giảm chất lượng nông sản, khiến quả méo mó, màu sắc không đều, thịt quả biến đổi, giảm độ ngọt và hương vị, hạt lép hoặc không nảy mầm, gây khó khăn trong tiêu thụ và xuất khẩu.
Về mặt kinh tế, bệnh thán thư gây thiệt hại lớn do giảm năng suất, chất lượng nông sản, tăng chi phí phòng trừ và xử lý, ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu nông sản, gây khó khăn trong cạnh tranh trên thị trường.
Ngoài ra, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để phòng trừ bệnh còn gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Bệnh thán thư có khả năng lây lan nhanh chóng qua gió, nước, côn trùng và dụng cụ làm vườn, gây thiệt hại trên diện rộng và khó kiểm soát nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.
Biện pháp phòng ngừa và kiểm soát bệnh thán thư hiệu quả
Để phòng ngừa và kiểm soát bệnh thán thư hiệu quả, người nông dân cần áp dụng tổng hợp các biện pháp canh tác và biện pháp hóa học:
-
Biện pháp canh tác:
- Thường xuyên thu gom và tiêu hủy tàn dư cây bệnh, cỏ dại trong vườn để loại bỏ nguồn lây nhiễm. Cày sâu, phơi đất trước khi trồng để diệt trừ mầm bệnh trong đất.
- Sử dụng các giống cây trồng có khả năng kháng bệnh thán thư để giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh.
- Không trồng các loại cây cùng họ liên tục trên cùng một diện tích để cắt đứt vòng đời của nấm bệnh.
- Bón phân đầy đủ và cân đối, đặc biệt là tăng cường bón phân hữu cơ và phân kali để tăng cường sức đề kháng cho cây. Tránh bón quá nhiều đạm vì sẽ làm cây non yếu, dễ nhiễm bệnh.
- Tưới nước đầy đủ nhưng tránh tưới quá nhiều, đặc biệt là vào buổi chiều tối, để tránh tạo môi trường ẩm ướt thuận lợi cho nấm phát triển.
- Cắt tỉa cành lá tạo độ thông thoáng cho vườn cây, giúp giảm độ ẩm và tăng cường ánh sáng, hạn chế sự phát triển của nấm bệnh.
-
Biện pháp hóa học:
- Khi bệnh chớm xuất hiện hoặc trong điều kiện thời tiết thuận lợi cho bệnh phát triển, có thể sử dụng các loại thuốc diệt nấm đặc trị để phòng và trị bệnh. Lưu ý sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn trên bao bì, đảm bảo an toàn cho người sử dụng và môi trường.
- Phun thuốc phòng bệnh định kỳ theo khuyến cáo của cơ quan chuyên môn, đặc biệt là trước và sau mùa mưa.
Kết luận
Hiểu rõ triệu chứng, tác hại, và biện pháp phòng trừ hiệu quả bệnh thán thư là chìa khóa bảo vệ mùa màng và đảm bảo nguồn cung nông sản ổn định. Airnano hy vọng bài viết này giúp bạn đối phó với bệnh thán thư, góp phần phát triển bền vững nông nghiệp.
Thông tin liên hệ:
- Địa chỉ trụ sở chính: 50 Nguyễn Hữu Thọ, Phường Xuân Phú, Thành phố Huế
- Chi nhánh Kiên Giang: A15 - 22A Đường Số 5, Tp. Rạch Giá, Kiên Giang
- Chi nhánh Đồng Nai: ĐT 765, Ấp Bể Bạc, Xã Xuân Đông, Cẩm Mỹ, Đồng Nai
- Chi nhánh Sóc Trăng: 258 QL1A, Ấp Đại, Mỹ Xuyên, Sóc Trăng
- Hotline: 0989.75.6688 - 091.555.8888
- Website: https://airnano.vn/
- Facebook: https://www.facebook.com/AirnanoMayBayNongNghiepVietNam
- Email: contact@airnano.vn
