Nguyên nhân của bệnh nghẹt rễ lúa, triệu chứng và cách phòng trừ

Lúa là cây lương thực chính được trồng nhiều tại Việt Nam. Mặc dù dễ trồng, tuy nhiên cây lúa lại thường xuyên mắc phải các loại bệnh lý nguy hại hại. Trong đó, bệnh nghẹt rễ lúa là bệnh gây đau đầu cho nông dân bởi rất khó tìm ra nguyên nhân chính xác để phòng trừ đúng cách. Nếu bà con đang quan tâm đến loại bệnh hại này, hãy cùng Airnano tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Các nguyên nhân chính gây ra bệnh nghẹt rễ lúa

Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra bệnh nghẹt rễ lúa. Tuy nhiên, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hiện tượng này là đất thiếu oxy khiến bộ rễ của cây lúa không thể thực hiện hô hấp. 

Theo các chuyên gia, trong quá trình trồng lúa, cây lúa thường xảy ra hiện tượng bị nghẹt rễ khi gặp các trường hợp sau đây:

• Trường hợp thứ nhất, bệnh nghẹt rễ lúa xảy ra khi bà con cấy lúa trong thời tiết rét đậm, rét hại hoặc khi nhiệt độ trong không khí xuống thấp. Bởi nếu sống trong điều kiện này, cây lúa và bộ rễ của chúng không thể tiếp tục sinh trưởng và phát triển được. Khi kết hợp với đất ruộng đã được cày bừa kỹ trước khi gieo cấy, loại đất này sẽ nén chặt xung quanh gốc cây làm cho bộ rễ thiếu oxy để thở (hay còn gọi là hiện tượng yếm khí) dẫn đến nghẹt rễ. 

• Trường hợp thứ hai dễ xảy ra bệnh nghẹt rễ cây lúa là khi bà con cấy lúa vào những chân ruộng ở những vùng thấp trũng, nước ngập quanh năm hoặc những chân ruộng quanh năm ngập nước, sục bùn. Đây đều là những chân ruộng bị thiếu oxy do đất trồng vừa bị ngập trong nước, vừa bị nén quá chặt. 

Nếu cấy lúa vào một trong 2 trường hợp trên, cây lúa rơi vào tình trạng nghẹt rễ. Điều này khiến khả năng thực hiện các phản ứng hóa sinh của cây lúa mất đi, rễ hấp thụ nước và chất dinh dưỡng kém, sức sống của cây lúa bị suy kiệt dần và chết.

4 triệu chứng giúp bà con xác định lúa đang bị nghẹt rễ

Giống với các bệnh như đạo ôn, vàng lá hay lúa von,…triệu chứng của bệnh nghẹt rễ lúa chủ yếu biểu hiện qua lá. 

• Khi bệnh mới phát sinh giai đoạn đầu, lá của cây lúa bị nghẹt rễ không có màu xanh mà mang màu vàng, đỉnh lá đỏ khô.

• Nếu bệnh nặng, các lá phía bên trên bị vàng, toàn bộ ruộng lúa có màu vàng đỏ, lá cháy khô. Sau một thời gian, cây lúa ngừng sinh trưởng, ra nhánh kém do lá mất khả năng quang hợp.

• Cây lúa còi cọc, bộc lộ các dấu hiệu cho thấy sự phát triển kém, sinh trưởng không ổn định. Ruộng lúa chết từng chòm hoặc nặng hơn có thể chết cả ruộng.

• Khi nhổ khóm lúa lên thấy rễ bị đen nhiều, phần rễ trắng ít và có mùi hôi tanh phảng phất.

Biện pháp ngăn chặn và điều trị bệnh nghẹt rễ trên lúa

Bệnh nghẹt rễ trên cây lúa là một dạng bệnh sinh lý. Mặc dù không lây lan nhưng nếu không được phát hiện và khắc phục kịp thời, bệnh sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh trưởng của cây. Từ đó làm giảm năng suất cũng như chất lượng hạt gạo. 

Dưới đây là cách phòng trị bệnh nghẹt rễ đơn giản, tiết kiệm nhất mà bà con có thể tham khảo cho ruộng lúa của mình.

Cách phòng bệnh nghẹt rễ

Ảnh 4

• Làm đất kỹ trước khi gieo/cấy

• Bón lót vôi bột với lượng khoảng 40 – 50 kg cho 1000m2 trước khi cày ải

• Áp dụng các kỹ thuật canh tác lúa cải tiến

• Duy trì 2 – 3cm nước ngập trong ruộng để chống rét cho lúa, hạn chế nghẹt rễ

• Chăm sóc, bón phân và làm cỏ ngay khi thời tiết ấm; không cấy lúa vào những khi trời rét, nhiệt độ thấp

Cách trị bệnh nghẹt rễ

• Khi phát hiện ruộng lúa đã có dấu hiệu của bệnh nghẹt rễ, bà con nhanh chóng điều tiết thêm nước đổ vào ruộng.

• Tiến hành sục bùn để giải phóng khí độc có trong đất.

• Tháo cho đến khi kiệt nước, phơi ruộng khoảng 2 – 3 ngày sau đó bón vôi bột.
• Nếu ruộng bị bệnh nặng, bà con cần phun thuốc đặc trị cho lúa càng sớm càng tốt. Để tăng độ đồng đều của thuốc trừ sâu, bà con có thể tham khảo thiết bị máy bay phun thuốc nông nghiệp DJI T40 – giải pháp phun thuốc cho lúa diện tích lớn đang được ứng dụng phổ biến tại Việt Nam.

https://youtu.be/bx4psTywk20?si=jMXUOWXPQSPuT4zY

Kết luận

Để cây lúa có thể sinh trưởng và phát triển tốt ngay từ đầu vụ, bà con trồng lúa cần phòng trừ tốt các loại bệnh hại như bệnh nghẹt rễ lúa. 

Tuy không lây lan nhưng nghẹt rễ là bệnh hại cây lúa khá phổ biến, nhất là trong thời kỳ lúa mới cấy. Để phòng trừ bệnh lý này một cách hiệu quả nhất, bà con cần chủ động tìm hiểu các biện pháp đúng kỹ thuật. Chúc bà con thành công.

Thông tin liên hệ Airnano Việt Nam:

• Facebook: https://www.facebook.com/Airnano.vn
• Youtube: https://www.youtube.com/@airnanomaybaynongnghiepvie2852
• Website: https://airnano.vn/
• Hotline: 0989.75.6688 – 091.555.8888

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ trụ sở chính: 50 Nguyễn Hữu Thọ, Phường Xuân Phú, Thành phố Huế
• Chi nhánh Kiên Giang: A15 - 22A Đường Số 5, Tp. Rạch Giá, Kiên Giang
• Chi nhánh Đồng Nai: ĐT 765, Ấp Bể Bạc, Xã Xuân Đông, Cẩm Mỹ, Đồng Nai
• Chi nhánh Sóc Trăng: 258 QL1A, Ấp Đại, Mỹ Xuyên, Sóc Trăng
• Hotline: 0989.75.6688 - 091.555.8888
• Website: https://airnano.vn/
• Facebook: https://www.facebook.com/AirnanoMayBayNongNghiepVietNam
• Email: contact@airnano.vn