KHUYẾN MÃIBọ xít đen, một cái tên quen thuộc, đáng sợ đối với người nông dân trồng lúa. Với khả năng tàn phá mùa màng nhanh chóng và gây thiệt hại nặng nề về năng suất. Cùng Airnano đọc bài viết dưới đây để hiểu rõ về loài sâu bệnh này và quan trọng hơn là để tìm ra những giải pháp phòng trừ hiệu quả, giúp bà con nông dân bảo vệ mùa màng và nâng cao thu nhập.
Đặc điểm hình thái của bọ xít đen
Trứng bọ xít đen có hình dáng như một chiếc cốc nhỏ, lúc mới đẻ mang màu xanh nhạt rồi dần chuyển sang nâu đỏ hay nâu xẫm. Chúng thường được xếp thành ổ hai hàng ngay ngắn.
Bọ xít non mới nở có thân hình tròn trịa, đôi mắt kép đỏ rực nổi bật trên nền thân đỏ nâu. Khi lớn dần, chúng chuyển sang màu tro nâu và vẫn chưa mọc cánh.
Bọ xít trưởng thành khoác lên mình “bộ cánh” nâu đen bóng bẩy. Con cái có thân hình dài hơn con đực một chút. Chúng sở hữu thân hình bầu dục độc đáo, với phần lưng và bụng nhô ra cân đối. Phiến mai tuy dài tới tận cuối bụng nhưng không đủ rộng để che phủ toàn bộ.
Điểm nhấn trên đầu là phiến giữa và phiến cạnh có độ dài tương đương nhau. Góc trước mảnh lưng ngực mọc ra một chiếc gai ngắn không nhọn, trong khi góc cạnh mảnh lưng ngực trước lại có một mấu lồi ngắn không nhọn.
Đôi mắt đơn màu đỏ nhạt cùng bàn chân và râu màu nâu tro hoàn thiện vẻ ngoài đặc trưng của loài bọ xít đen này.
Vòng đời và thói quen sinh hoạt của bọ xít đen
Bọ xít đen (Scutelleridae) là loài côn trùng thuộc họ bọ xít. Chúng có kích thước trung bình, màu đen đặc trưng, và cơ thể cứng cáp.
- Trứng: Bọ xít đen đẻ trứng trên lá cây, thường là trên mặt dưới của lá. Trứng có hình bầu dục, màu trắng hoặc vàng nhạt.
- Ấu trùng: Sau khi trứng nở, ấu trùng xuất hiện. Ấu trùng trải qua nhiều lần lột xác (thường là 5 lần) trước khi trở thành con trưởng thành.
- Trưởng thành: Bọ xít đen trưởng thành có đôi cánh cứng, màu đen bóng. Chúng có thể sống từ vài tháng đến một năm tùy thuộc vào điều kiện môi trường.
Bọ xít đen là loài côn trùng hút nhựa cây và gây hại cho nhiều loại cây trồng, đặc biệt là các loại cây ăn quả.
- Bọ xít đen sử dụng miệng hút để hút nhựa từ lá, cành, và trái cây. Điều này có thể gây hại cho cây trồng, làm cây yếu đi và dễ mắc bệnh.
- Chúng thường hoạt động vào ban đêm và ẩn nấp trong các kẽ lá, cành cây vào ban ngày để tránh ánh sáng mặt trời và kẻ thù tự nhiên.
- Bọ xít đen sinh sản quanh năm, nhưng chúng thường sinh sản mạnh mẽ vào mùa xuân và mùa hè khi nhiệt độ và độ ẩm cao.
- Chúng đẻ trứng theo từng đám, và mỗi đám trứng có thể chứa từ 10-20 trứng.
Dấu hiệu nhận biết cây trồng bị bọ xít đen tấn công
Dấu hiệu nhận biết cây trồng bị bọ xít đen tấn công khá rõ ràng. Bạn có thể dựa vào những đặc điểm sau:
- Vết chích: Những đốm nhỏ màu nâu hoặc đen xuất hiện trên lá, đặc biệt là mặt dưới. Đây là nơi bọ xít chích hút nhựa cây.
- Lá vàng và héo: Lá cây chuyển vàng, héo úa và có thể rụng sớm. Điều này là do bọ xít làm tổn thương mô lá và giảm khả năng quang hợp.
- Biến dạng lá: Lá cây có thể bị biến dạng, quăn queo hoặc cong lại.
- Chất thải của bọ xít: Bạn có thể tìm thấy những chấm đen nhỏ hoặc những vệt màu nâu trên thân cây, đó là phân của bọ xít.
- Rụng quả: Bọ xít có thể khiến quả non bị rụng sớm.
Tác hại của bọ xít đen đối với cây trồng
Bọ xít đen là một trong những loài côn trùng gây hại nghiêm trọng cho cây trồng, đặc biệt là các loại cây ăn quả, cây lương thực và cây cảnh. Chúng gây hại chủ yếu bằng cách chích hút nhựa cây, gây ra những tác động tiêu cực sau:
Làm suy yếu cây trồng: Bọ xít đen chích hút nhựa cây ở các bộ phận như lá, thân, cành, quả non, khiến cây bị mất chất dinh dưỡng, sinh trưởng kém, còi cọc, khả năng quang hợp giảm.
Gây hại trực tiếp lên các bộ phận của cây:
- Lá: Bị chích hút sẽ xuất hiện các đốm nhỏ màu nâu hoặc đen, sau đó vàng úa, héo khô và rụng sớm.
- Thân và cành: Các vết chích hút có thể làm biến dạng thân cành, gây nứt nẻ, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm bệnh xâm nhập.
- Quả: Quả non bị chích hút sẽ biến dạng, méo mó, chai sần, thối rữa hoặc rụng sớm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng nông sản.
Lây truyền mầm bệnh: Bọ xít đen có thể mang theo và lây lan các loại vi khuẩn, virus gây bệnh cho cây trồng, làm tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh.
Gây thiệt hại về kinh tế: Sự tấn công của bọ xít đen không chỉ ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng nông sản mà còn gây thiệt hại kinh tế đáng kể cho người nông dân.
Cách diệt trừ bọ xít đen hiệu quả
Để diệt trừ bọ xít đen hiệu quả, bạn có thể áp dụng kết hợp nhiều biện pháp khác nhau:
- Cắt tỉa cây: Thường xuyên cắt tỉa cây cối để giảm nơi ẩn nấp của bọ xít đen.
- Vệ sinh vườn: Loại bỏ lá rụng, cành khô và các tàn dư thực vật khác khỏi vườn cây để hạn chế nơi sinh sản của bọ xít đen.
- Bắt bằng tay: Đây là biện pháp đơn giản và an toàn, đặc biệt hiệu quả khi mật độ bọ xít đen còn thấp. Nên thực hiện vào sáng sớm hoặc chiều mát, khi bọ xít ít hoạt động.
- Dùng vợt: Vợt bọ xít vào sáng sớm hoặc chiều tối khi chúng đậu trên cây.
- Làm bẫy đèn: Bọ xít đen có xu hướng bị thu hút bởi ánh sáng, bạn có thể đặt bẫy đèn để thu hút và tiêu diệt chúng.
- Rung cây: Rung mạnh cây để bọ xít rơi xuống rồi bắt hoặc dùng vợt để bắt.
- Sử dụng thiên địch: Một số loài thiên địch của bọ xít đen như ong ký sinh, bọ rùa, kiến vàng,… có thể giúp kiểm soát mật độ bọ xít đen một cách tự nhiên.
- Dùng chế phẩm sinh học: Các chế phẩm sinh học chứa nấm xanh, nấm trắng, vi khuẩn BT,… có khả năng gây bệnh và tiêu diệt bọ xít đen.
Kết luận
Hiểu rõ đặc điểm, tác hại và biện pháp phòng trừ bọ xít đen là chìa khóa để bảo vệ mùa màng, đảm bảo năng suất và chất lượng nông sản. Hy vọng những thông tin Airnano chia sẻ trên sẽ giúp bà con nông dân có thêm kiến thức để đối phó với loài côn trùng gây hại này.
Thông tin liên hệ:
- Địa chỉ trụ sở chính: 50 Nguyễn Hữu Thọ, Phường Xuân Phú, Thành phố Huế
- Chi nhánh Kiên Giang: A15 - 22A Đường Số 5, Tp. Rạch Giá, Kiên Giang
- Chi nhánh Đồng Nai: ĐT 765, Ấp Bể Bạc, Xã Xuân Đông, Cẩm Mỹ, Đồng Nai
- Chi nhánh Sóc Trăng: 258 QL1A, Ấp Đại, Mỹ Xuyên, Sóc Trăng
- Hotline: 0989.75.6688 - 091.555.8888
- Website: https://airnano.vn/
- Facebook: https://www.facebook.com/AirnanoMayBayNongNghiepVietNam
- Email: contact@airnano.vn
