Sâu cắn chẽn

Sâu cắn chẽn là một loài sâu hại nguy hiểm tấn công cây lúa từ giai đoạn chuẩn bị làm đòng đến khi trổ bông, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và sản lượng. Để hiểu rõ hơn về tình trạng này và những biện pháp phòng chống hiệu quả, cùng Airnano đọc tiếp bài viết dưới đây.

Giới thiệu loài sâu cắn chẽn

Đặc điểm hình thái

Sâu cắn chẽn hay còn gọi là Sâu cắn gié, có tên khoa học là Mythima separata Walker. Đây là loài sâu gây hại trên cây lúa, có thể nhận diện qua các giai đoạn phát triển như sau:

• Trứng: Trứng của sâu cắn chẽn hình hơi tròn, không có lông phủ, bề mặt có các vân khía mạng lưới hình đa giác. Trứng xếp thành hàng hoặc ổ, ban đầu có màu vàng sáng, sau chuyển vàng đậm và tím than khi sắp nở.
• Sâu non (ấu trùng): Sâu non màu nâu vàng nhạt, có bốn vệt đen xám dọc lưng và đầu màu nâu đậm, dễ nhận diện.
• Nhộng: Nhộng màu nâu đỏ, có đường sống nổi ngang màu nâu đen từ đốt bụng thứ 5 đến thứ 7 với các chấm lõm, cuối bụng có một đôi gai thô và hai đôi gai nhỏ.
• Con trưởng thành: Bướm trưởng thành có thân dài màu nâu tro nhạt hoặc nâu vàng nhạt, cánh trước có nhiều chấm đen nhỏ và một chấm trắng rõ, mép ngoài cánh có bảy điểm đen. Cánh sau màu nâu tro nhạt bên trong và nâu bên ngoài.

Đặc điểm sinh thái và vòng đời

Vòng đời của sâu cắn chẽn kéo dài từ 34 đến 71 ngày:

• Giai đoạn trứng: 3-11 ngày
• Giai đoạn sâu non: 18-41 ngày
• Giai đoạn nhộng: 7-22 ngày
• Giai đoạn trưởng thành: 6-11 ngày

Con trưởng thành đẻ trứng thành từng ổ và phủ bằng chất keo. Trứng được đẻ nhiều hơn trên lá cuốn so với lá thẳng, thường trên các lá chưa mốc và lá ở gần gốc cây. Mỗi con cái trung bình đẻ hơn 100 quả trứng, số lượng trứng đẻ ra phụ thuộc vào điều kiện dinh dưỡng, nhiệt độ và độ ẩm. Tỉ lệ nở của trứng cũng rất cao.

Điều kiện gây hại của sâu cắn chẽn

Sâu cắn chẽn gây hại mạnh trong điều kiện thời tiết mát mẻ, mưa nhiều và độ ẩm cao. Điều kiện thức ăn cũng ảnh hưởng đến khả năng đẻ trứng của con trưởng thành. Sâu thường tấn công ở những cánh đồng trũng thấp, có bờ cỏ rậm rạp, ruộng khó thoát nước, và trên lúa trong giai đoạn chuẩn bị làm đòng hoặc sau khi lúa trổ đều.

Sâu gây hại thành từng đàn và có thể lan rộng nếu không phòng trừ kịp thời, gây thiệt hại năng suất lúa.

• Sâu tuổi 1: Phá hại để lại những vệt trắng dài nham nhở trên lá.
• Sâu tuổi 2-3: Gặm khuyết lá.
• Sâu tuổi 4-6: Ăn từ mép lá vào chỉ chừa lại gân lá và thân, đôi khi cắn đứt ngang cuống bông và cuống gié lúa.

Con trưởng thành hoạt động vào ban đêm và thường ẩn dưới gốc lúa hoặc trong đám cỏ vào ban ngày. Nếu không được kiểm soát kịp thời, sâu có thể gây hại trên diện rộng, làm giảm năng suất lúa đáng kể.

Sâu cắn chẽn gây ra những hậu quả gì?

Sự xuất hiện của chúng không chỉ ảnh hưởng đến năng suất mà còn tác động đến kinh tế của người nông dân. Hậu quả do sâu cắn chẽn gây ra:

• Gây hại lá lúa: Sâu non ăn lá lúa từ chóp, mép lá đến cả lá non, thậm chí cắt đứt cuống bông và cuống gié lúa.
• Giảm năng suất: Hậu quả của việc lá lúa bị hại nặng là năng suất lúa giảm sút đáng kể, ảnh hưởng đến thu nhập của người nông dân.
• Chất lượng lúa: Sâu cắn chẽn có thể làm lây lan một số bệnh do vi khuẩn, nấm, virus gây hại cho lúa, ảnh hưởng đến chất lượng hạt lúa.
• Mất mùa: Nếu không kịp thời phát hiện và có biện pháp phòng trừ hiệu quả, sâu cắn chẽn có thể gây thiệt hại nặng nề, dẫn đến mất mùa.
• Gây đổ ngã lúa: Khi sâu đục sâu vào thân cây, chúng làm suy yếu cấu trúc của thân, khiến cây lúa dễ bị gió mạnh hoặc mưa lớn làm đổ ngã. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình thu hoạch và làm giảm năng suất.

Biện pháp diệt trừ sâu cắn chẽn tối ưu nhất

Để bảo vệ cây lúa khỏi sự tấn công của sâu cắn chẽn, nông dân cần áp dụng các biện pháp phòng trừ hiệu quả:

Sử dụng giống lúa kháng sâu: Lựa chọn và trồng các giống lúa có khả năng kháng sâu cắn chẽn tốt để giảm thiểu tác động của sâu hại và tăng cường năng suất.

Làm sạch và xử lý đất: Tiến hành vệ sinh đồng ruộng, làm sạch cỏ dại trong ruộng lúa và xung quanh bờ. Cày xới đất kỹ lưỡng để diệt nhộng của sâu, giảm thiểu cơ hội phát triển của sâu cắn chẽn.

Sạ thưa: Tạo khoảng cách hợp lý giữa các cây lúa giúp lúa thông thoáng, hạn chế sự phát triển của Sâu cắn chẽn.

Tưới tiêu hợp lý: Điều chỉnh chế độ tưới tiêu phù hợp để duy trì độ ẩm đất, giúp cây lúa phát triển khỏe mạnh và giảm điều kiện thuận lợi cho sâu phát triển.

Sử dụng bẫy pheromone: Đặt bẫy pheromone để thu hút và tiêu diệt sâu trưởng thành trước khi chúng kịp đẻ trứng, giúp giảm mật độ sâu trong ruộng lúa.

Phun thuốc đặc trị khi cần thiết: Trong giai đoạn lúa chuẩn bị làm đòng đến trổ đều, nếu phát hiện mật độ sâu đạt 2-3 con/m², tiến hành phun thuốc đặc trị chứa hoạt chất Emamectin benzoate.

Thăm đồng thường xuyên: Theo dõi tình trạng sinh trưởng của lúa và phát hiện sớm dấu hiệu sâu cắn chẽn tấn công.

Kết luận

Hiểu rõ đặc điểm sinh học, tác hại và áp dụng biện pháp phòng trừ hiệu quả là chìa khóa để chiến thắng sâu cắn chẽn, bảo vệ mùa màng và tận hưởng thành quả lao động xứng đáng.  Airnano hy vọng rằng những thông tin trong bài viết này sẽ hữu ích và hiệu quả cho công tác phòng chống loài sâu hại này.

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ trụ sở chính: 50 Nguyễn Hữu Thọ, Phường Xuân Phú, Thành phố Huế
• Chi nhánh Kiên Giang: A15 - 22A Đường Số 5, Tp. Rạch Giá, Kiên Giang
• Chi nhánh Đồng Nai: ĐT 765, Ấp Bể Bạc, Xã Xuân Đông, Cẩm Mỹ, Đồng Nai
• Chi nhánh Sóc Trăng: 258 QL1A, Ấp Đại, Mỹ Xuyên, Sóc Trăng
• Hotline: 0989.75.6688 - 091.555.8888
• Website: https://airnano.vn/
• Facebook: https://www.facebook.com/AirnanoMayBayNongNghiepVietNam
• Email: contact@airnano.vn