KHUYẾN MÃIBọ trĩ là loài sâu gây hại lúa, làm lúa chậm sinh trưởng và gặp khó khăn trong quá trình thụ phấn. Tuy nhiên, không cần lo lắng vì đây là loài sâu có thể được kiểm soát dễ dàng thông qua các biện pháp quản lý tổng hợp. Hãy cùng Airnano khám phá thông tin chi tiết về loài bọ trĩ hại lúa này và những cách giải quyết hiệu quả nhé.
Đặc điểm của bọ trĩ hại lúa
Bọ trĩ hại lúa, hay được biết đến với tên gọi bù lạch, có tên khoa học là Stenchaetothrips biformis Bagnall thuộc họ Thripidae (Bọ trĩ – Bù lạch), bộ Thysanoptera (Cánh viền). Dưới đây là những đặc điểm chung của loài này:
Vòng đời của bọ trĩ
Vòng đời kéo dài từ 11 đến 16 ngày, bao gồm các giai đoạn sau:
- Trứng: 4 – 5 ngày.
- Sâu non: 5 – 8 ngày.
- Tiền nhộng và nhộng: 2 – 3 ngày.
- Trưởng thành: 10 – 20 ngày.
Đặc điểm hình thái
- Trứng: Có hình dạng bầu dục, khi mới đẻ có màu trong suốt, và trước khi nở có màu vàng nhạt.
- Sâu non: Là sâu trước khi lột xác, thân có màu trong suốt, sau khi lột xác lần đầu có màu vàng nhạt. Cơ thể của sâu non có hình ống, đầu nhỏ hơn ngực và có những râu dài không quá ½ chiều dài cơ thể.
- Nhộng: Có màu vàng sẫm và không di chuyển. Trong giai đoạn này, các chi tiết của nhộng được nhìn rõ, và cánh của nhộng kéo dài tới đốt bụng thứ 4. Thường nhộng hóa ngay trên các lá đã bị cuốn lại.
- Trưởng thành: Có kích thước từ 1 đến 2mm. Khi mới vừa vũ hoá, chúng có màu nâu sáng, sau đó chuyển sang màu đen bóng.
Đặc điểm sinh học
Bọ trĩ là loài côn trùng gây hại lúa trên toàn thế giới, thường xuất hiện từ khi lúa mới mọc đến khi đẻ nhánh. Chúng phát triển mạnh vào các thời điểm nhiệt độ khoảng 15-20 độ C và sinh sản nhiều lứa trong năm, đặc biệt là vào giai đoạn cây lúa còn non.
Con cái trưởng thành của bọ trĩ có khả năng đẻ từ 3 đến 160 trứng trong vòng 5-7 ngày, thường tập trung vào những ngày đầu tiên sau khi trưởng thành.
Bọ trĩ ưa thích hút nhựa trên lá và hoa lúa, làm cây lúa chậm sinh trưởng và ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn của hoa.
Khi bị bọ trĩ tấn công, lá lúa sẽ có nhiều điểm trắng nhỏ và có thể khô và cuốn quăn lại, gây thiệt hại nghiêm trọng đặc biệt trong giai đoạn sau khi cây lúa mới được cấy.
Nguyên nhân lúa bị bọ trĩ tấn công là gì?
Bọ trĩ, còn được biết đến với tên gọi bù lạch (Stenchaetothrips biformis Bagnall), là loài côn trùng gây hại cho nhiều loại cây như cây ăn quả, hoa màu, cây cảnh, và đặc biệt nguy hiểm đối với lúa vì chúng là nguyên nhân chính gây ra bệnh cho cây lúa.
Bọ trĩ thường xuất hiện rộng rãi ở các vùng trồng lúa trên thế giới và thường tấn công lúa từ khi cây lúa mới mọc đến khi đạt giai đoạn đẻ nhánh, khi mật độ bọ trĩ tăng cao gây hại nghiêm trọng.
Điều kiện thời tiết khô hanh và nắng nóng kéo dài là lúc thuận lợi để bọ trĩ phát triển mạnh mẽ. Ở miền Nam Việt Nam, bọ trĩ thường xuất hiện vào các tháng nắng nóng từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau, phù hợp với giai đoạn cây lúa đang tập trung ra hoa và ra chồi, lá, trái non.
Bọ trĩ con trưởng thành có khả năng kháng thuốc cao, gây khó khăn trong quá trình điều trị bệnh.
Triệu chứng gây hại của bọ trĩ trên cây lúa
Có những triệu chứng rõ ràng để nhận biết lúa bị bọ trĩ gây hại:
- Khi ruộng khô, bọ trĩ trên lúa sẽ xuất hiện dày đặc. Chúng hút nhựa trên lá và hoa của cây lúa, làm cây chậm sinh trưởng và gặp khó khăn trong quá trình thụ phấn.
- Khi lúa mới được cấy 1 – 2 tuần, bọ trĩ non và bọ trĩ trưởng thành sẽ hút nhựa từ lá non. Trên lá sẽ xuất hiện nhiều điểm trắng nhỏ. Những điểm trắng này sau đó lan rộng, làm cho lá bị quăn lại, khô và chuyển sang màu vàng.
- Dấu hiệu của lúa bị bọ trĩ khá giống với lúa bị vàng đọt. Tuy nhiên, để phân biệt, bạn có thể dùng tay ướt để quét nhẹ bề mặt lá. Nếu lá bị bọ trĩ gây hại, bạn sẽ thấy rất nhiều con bọ trĩ bám vào lòng bàn tay.
Các triệu chứng này giúp nhận biết và xác định lúa đang bị bọ trĩ tấn công, từ đó áp dụng các biện pháp phòng trừ và điều trị kịp thời để bảo vệ năng suất của đồng lúa.
Biện pháp phòng trừ dứt điểm bọ trĩ hại lúa
Để phòng trừ bọ trĩ hại lúa một cách hiệu quả, có thể áp dụng những biện pháp canh tác sau:
- Trồng lúa theo đúng lịch vụ, tránh trồng lúa muộn hoặc quá sớm so với thời điểm lý tưởng để tránh sự phát triển quá nhiều của bọ trĩ.
- Cỏ dại không chỉ là nơi ẩn náu của bọ trĩ mà còn làm tăng khả năng lây lan của chúng. Dùng phương pháp bón phân hữu cơ hoặc hóa học đều có thể làm giảm sự phát triển của cỏ dại và từ đó hạn chế sự lan truyền của bọ trĩ.
- Chăm sóc và bảo vệ lúa, đảm bảo tưới nước và bón phân định kỳ để cây lúa khỏe mạnh, tăng sức đề kháng với bọ trĩ.
- Thực hiện phun thuốc định kỳ vào thời điểm phù hợp để ngăn ngừa sự lây lan của sâu hại.
- Nếu bọ trĩ phát triển quá mức và gây thiệt hại lớn, cần cắt và đốt phần cây bị hại để ngăn chặn sự lây lan và giảm thiểu tác động của bọ trĩ.
Đồng thời, việc áp dụng các biện pháp cần tuân thủ đúng quy trình, đảm bảo an toàn cho môi trường và con người.
Hiện nay, việc sử dụng máy bay nông nghiệp trong phòng trừ bọ trĩ là một xu hướng hiện đại và hiệu quả. Thiết bị này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho công việc phun thuốc phòng trừ sâu hại.
Đồng thời có khả năng tự động và chính xác cao, cùng với khả năng thu thập dữ liệu và phân tích hình ảnh để đưa ra các biện pháp can thiệp hiệu quả hơn trong canh tác và sản xuất nông nghiệp.
Kết luận
Bọ trĩ là một “kẻ thù” nguy hiểm đối với cây lúa. Hãy nâng cao kiến thức, áp dụng các biện pháp phòng trừ hiệu quả và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hợp lý là những cách để tiêu diệt loài bọ trĩ hại lúa. Airnano hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp bà con nông dân có một mùa màng bội thu.
Thông tin liên hệ:
- Địa chỉ trụ sở chính: 50 Nguyễn Hữu Thọ, Phường Xuân Phú, Thành phố Huế
- Chi nhánh Kiên Giang: A15 - 22A Đường Số 5, Tp. Rạch Giá, Kiên Giang
- Chi nhánh Đồng Nai: ĐT 765, Ấp Bể Bạc, Xã Xuân Đông, Cẩm Mỹ, Đồng Nai
- Chi nhánh Sóc Trăng: 258 QL1A, Ấp Đại, Mỹ Xuyên, Sóc Trăng
- Hotline: 0989.75.6688 - 091.555.8888
- Website: https://airnano.vn/
- Facebook: https://www.facebook.com/AirnanoMayBayNongNghiepVietNam
- Email: contact@airnano.vn
